Sosyoloji

Vilayetlerimizin Tarihi (Rize, Gümüşhane, Trabzon, Artvin, Giresun, Samsun)

Vilayetlerimizin Tarihi

 
Rize
Maddesi
(s. 309-311)

Rize adının manası meçhuldür. Yunan ve
Kafkas dillerinden gelme bir kelime olduğu sanılıyor.

Gümüşhane
Maddesi
(s. 220-223)

1869’da Avrupalı yazar M. Theophile
Deyrolle, Trabzon’dan Bayburt’a kadar devam eden bir seyahat yapmış, notlarını
da kitaplaştırmıştır.

“…Karanlık Köprü diye anılan köprüyü
geçtikten sonra Şeytanlık Mahallesine vardık. Burası sahici bir mahalle değil,
dağlardaki bazalt kayalarının yığılış şekli, peri masallarını hatırlatıyor.
İnsana dehşet veren yarıklarla birbirinden ayrılmış olan bu kayaların dibinden
de beyaz köpükler saçarak akan derelerin gök gürültüsünü andıran sesi
yükseliyor. Dağlar, dev gibi çamların meydana getirdiği ormanlarla kaplı.
Etrafta arılar uçuşuyor. Bu arıların balı zehirli olur (Ksenophon’a atıf
yapıyor).

Gümüşhane, bir derenin yamaçlarına sıralanan
küçük evlerden ibaret küçük bir kasaba.

Çiftlihan denen yerde bir tekkeyi ziyaret
ettim. Her yıl civar ahaliden birçok insan ziyarete gelirmiş.”

İlhanlılar zamanında Çin’e giden Marco Polo,
Bayburt’ta konaklamıştır.

Artvin
Maddesi
(s. 378-383)

Selçuklular,
Artvin ve çevresine Malazgirt Zaferinden önce girdiler. Alparslan’ın ölümünden
sonra Gürcüler bu bölgeyi ele geçirdi. Melikşah döneminde, 1081’de bölge tekrar
Türk hâkimiyetine geçti.

Moğol saldırıları sonrasında bölge,
İlhanlıların eline geçti. Bu dönemde, Moğol hakanının izniyle bölgede Sergis
adlı bir Kıpçak beyi, Atabeylik kurdu. İlhanlıların dağılmasından bölge Celayirliler,
Karakoyunlular, Timur, Akkoyunlular, Safeviler gibi Türk soylu devletlerin hâkimiyetinde
kaldı.

Fatih’in Trabzon’u fethinden sonra bölgenin
Türkleşme süreci tamamlanmış oldu. 93’ harbinden sonra bölge, tarihinin en kötü
günlerini yaşadı.

Giresun
Maddesi
(s. 392-397)

Giresun, kirazın dünyaya yayıldığı mahal
olarak kabul edilmektedir.

Giresun’a bağlı olan Şebinkarahisar, önemli
bir tarihi şehirdir. Türklerden önce buraya Kolonia deniyordu.

Samsun
Maddesi
(s. 133-137)

1896 yangını şehri tamamen yok etti.

Köprülülerin ilki Köprülü Mehmet Paşa,
Samsun’a bağlı Vezirköprü kasabasında doğdu. Bu kasabanın ismi o zamanlar
“köprü” idi. Vezire izafetle Vezirköprüsü olarak anılmaya başlandı.

Trabzon
Maddesi
(s. 2-7)

Tifdruk Matbaacılık

İstanbul, 1968