Edebi Şahsiyetler

Veysi Kimdir, Kısaca Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği,

VEYSİ (1561-1628)

Osmanlı, şair. Sanatlı ve süslü düzyazı üslubunun tanınmış temsilcilerinden biridir.

Alaşehir’de doğdu, Usküp’te öldü. Asıl adı Üveys b. Mahmud’dur. Medrese öğrenimini bitirdikten sonra İstanbul’a geldi. Dönemin ünlü bilginlerinden ders aldı. Mısır Valisi Mehmed Şerif Paşa’nın divan kâtipliğinde bulundu. Vezir Ali Paşa’nın Macar seferi sırasında ordu kadısı oldu. Anadolu ve Rumeli’ nin çeşitli yerlerinde kadılık yaptı.

Şiirlerini Divan’ında toplamıştır. Düzyazı türünde oldukça verimlidir. Hz. Muhammed’in doğumundan Bedir Savaşı’na kadar geçen olayları anlattığı ve Dürettü’t-Tâc (ya da Siyer-i Veysi) adını veıdiği yapıtını tamamlayamamıştır. Yapıta Nevizâde Ataî ve Nabî zeyiller yazmışlardır. Veysi’nin çeşitli nedenlerle yazdığı tebrikler, dilekçeler, yakın dostlarına gönderdiği mektuplardan örnekleri içeren yapıtının adı Münşeat’tır. I.Ahmed’le Büyük İskender arasında rüyada karşılıklı konuşmaların geçtiği Hâbnâme’ s i (ya da Vâkıaname) 17.yy’ın özgün bir düzyazı örneğidir. Yapıtta, Adem’den bu yana olagelen kötülükler küçük öyküler biçiminde anlatılmıştır.

Veysi şiirlerinden çok, sanatlı ve süslü düzyazılarıyla tanınmıştır. Çağdaşı Nergisî gibi, düzyazılarında seci’ler yapmak, hüner göstermek amacıyla zincirleme tamlamalara yer vermiş, kurduğu uzun cümlelerde düşünceyi ikinci plana atmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Divan (Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan Köşkü Bölümü ‘No.77b);Hâbnâme-i Veysi, (ö.s.),    1836; Dürretü’t-Tâc, (ö.s.),  1829; Şehadetnâme-i Veysi, (ö.s.), 1866; Siyer, Hâbnâme, Şehadetnâme ve Münşeat, (ö.s.), 1869; Tezkire-i Mabbub, (ö.s.), 1872.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi