Vatanseverlik-Yurtseverlik Nedir? Ortaya Çıkışı, Tanımları,

Vatanseverlik

Vatanseverlik en yaygın anlamıyla, vatanını sevme ve vatanı için her türlü özveride bulunma duygusudur. Ancak, gerçek vatan topraklarının ne olduğu, kimlerin aynı vatanın insanlan sayılabileceği, bu insanla­rın vatana karşı hangi hizmet ve fedakârlıkları yapmakla yükümlü olduğu ve vatanseverlik tavrının doğal bir sonucu olarak ne tür bir sosyal davranışın beklenebileceği konusunda ortak bîr fikre varmak oldukça zordur.

Bazı antropologlar, ilkel insanın medeni insanla kıyaslandığında, kendi ile bağlı bulunduğu grup arasında çok az bir fark gördüğünü, kendini ailesi, köyü, kabilesi veya klanı ile özdeşleştirdiğini ileri sürmektedirler. Oysa, medeni insanın bağlı bulunduğu grup bir tek değil, pek çoktur. Medeni insan, vatandaşlık, akrabalık, komşuluk, hemşehrilik gibi bağlann yanı sıra, toplumsal sınıfı, meslek grubu ve üye olduğu örgütler ve dernekler gibi zaman zaman kendi üzerinde çapraz baskılar kurabilecek olan, çok çeşitli bağlılıklar içindedir. Hepsinin de ortak yanı, insanların benzerleri ile birarada yaşama arzusu ve tanıdık bir sosyal çevrenin getirdiği güvenlik ve memnuniyet duygusudur.

Vatanseverlik duygusunun kaynağını araştıran sosyal psikologlar bu konuda kesin bir açıklamaya gidememişlerdir. Vatanseverlik duygusunun bir görüntüsü, soy sop bağlılığıdır, tikel insan, grubuna olan bağlı­lığını, kutsal veya kahraman atalardan bahseden, kabilenin eskiliğini vurgulayan ve genellikle de kabilenin doğuşunu dünyada yaşamın başlamasıyla bir tutan efsanelerle, mitolojik öykülerle meşrulaştırır. Soy sop bağlılığı, yalnız ilkel insana özgü olmayıp, genelde geleneksel insanın en kuvvetle duyduğu bağlılıklardan bindir ki, bu yolda pek çok tarihçi, geçmişte efsanelerde ve mitolojik öykülerde görülen aynı meşrulaştırma mekanizmasıyla harekete geçerek çalışmalar yapmıştır.

Vatanseverliğin bugün daha ziyade ifade ettiği anlam, toprağa, anavatana bağlılıktır. Yapılan antropolojik araştırmalar, ilkel insanların belli bir yerde yaşamaya başladıktan bir süre sonra böyle bir bağlılık içine girdiklerini göstermiştir.

Vatanseverliğin bir başka görüntüsü de; bir ülkenin kazandığı savaşların ve askeri kahramanlıkların övülmesi ve diğer ülkelere göre sahip olduğu tarihsel-kültürel misyonun yüceltilmesidir.