Tarihi Şahsiyetler

V. Mehmed (Sultan Reşat) Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Mehmed V (1844-1918) Osmanlı padişahı (1909-1918).

2 Kasım 1844’te Çirağan Sarayı’nda doğdu. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Gülcemal Kadın Efendi’dir. Saray gelenek­lerine göre yetiştirildi. Arapça, Farsça ve bazı şer’î bilgiler öğrendi. Babasının ve amcası Abdülaziz’in padişahlıkları döne­minde serbest ve rahat bir hayat yaşadı. Kardeşi Abdülhamid tahta çıkınca (1876) veliaht durumuna geldi, sarayda göze­tim altında yaşamak zorunda kaldı. Ken­disinden önceki iki padişahın tahttan indirilmiş olmasından dolayı endişe içinde bulunan II. Abdülhamid kardeşinin sa­rayda kendi yakınlarından başkasıyla gö­rüşmesini yasakladı. Bu kapalı ve korku­lu hayat onu oldukça etkiledi. Abdülmecid’in daha önce tahta çıkan iki oğluna benzer şekilde bir darbe sonucu tahta oturdu. Otuzbir Mart Vak’ası’nın ardından İttihat ve Terakkî’nin çoğunlukta olduğu Meclis-i Umûmî-i Millî, bir taraftan Abdülhamid’i tahttan indirirken diğer taraftan veliaht Reşacl Efendi’nİn tahta çıkarılmasına ka­rar verdi (27 Nisan 1909). Ayrıca meclis, isyanı bastıran Hareket Ordusu’nun İs­tanbul’a girişini şehrin ikinci fethi saya­rak yeni padişaha Beşinci Mehmed un­vanının verilmesini kararlaştırdı.

V. Mehmed, aynı gün Harbiye Nezâreti’nde yapılan biat merasiminde asıl hür­riyetin ilk padişahı olmaktan iftihar etti­ğini, bütün Osmanlılar’la birlikte meşru­tiyetin ve kutsal saltanat makamının hiz­metinde bulunduğunu söyledi. Şeriatı, Kânûn-ı Esâsî’yi, meşrutiyet usulünü, milletin haklarını ve vatanın menfaatle­rini koruyacağına dair yemin etti. Biat merasiminden sonra bütün emel ve ar­zusunun devlet ve milletin refah ve saa­deti olduğunu bildirdi. Usulen istifasını sunan Sadrazam Ahmed Tevfık Paşa’nın isteğini kabul etmedi. Kendisiyle birlikte çalışacağını söyleyerek baş mabeyincilik ve baş kitabete tayin yapılmasını istedi. Meclis üyelerinin tamamı biat merasi­minde bulunmadığı için yemin töreni Meclis-i Millî’de tekrar edildi (20 Mayıs 1909). Beşinci Mehmed unvanıyla tahta çıkarıldığı halde halk tarafından Sultan Reşad olarak adlandırıldı.

İlgili Makaleler