Üç İstanbul Mithat Cemal Kuntay Kitap Özeti, Konusu, Karakterleri

Yazar: Mithat Cemal Kuntay

Ana Fikir: Yanlış batılılaşma ve buna sebep olan etkenler.

Konu: II. Abdülhamit, İttihat ve Terakki, Mütareke dönemleri, Adnan’ın yaşamının 30-40 yıllık dönemini kapsayan bir süreçte işlenir.

Özet: II. Abdülhamit’in istibdat döneminde başlayıp, Ankara Hükümeti’nin kurulduğu yıllarda son bulan romanın başkahramanı Adnan’ın hayatının 30-40 yıllık dönemini kapsar. Eserin başında 20’li yaşlarda olan Adnan, romanın sonunda 50’li yaşlarında ölür. Romanda İstanbul’un üç dönemi (İstibdat dönemi İstanbul, İttihat ve Terakki dönemi İstanbul ve mütareke dönemi İstanbul) anlatılır. Bu dönemler Adnan’ın  yaşamındaki üç dönemi de kapsar; fakir ve idealist Adnan, zengin ve “önemli” Adnan, hasta ve bedbaht Adnan.

Adnan, romanın başında veremli annesiyle fakir bir hayat süren, para kazanmak için gazeteye yazılar yazan, özel dersler veren ve yaşadığı dönemi romanlaştırmak (yazdığı romanın adı “Yıkılan Vatan”dır. Zengin olduktan sonra yazmayı bırakır) isteyen sınıf değiştirmek isteyen tipik bir Osmanlı-Türk aydınıdır. İlerleyen bölümlerde İttahat ve Terakki’nin önemli birkaç isminden biri ve ülkenin kaderinde söz sahibi, iktidar bağlantıları sayesinde zengin bir avukat olur. Sonunda taparcasına sevdiği Belkis ile evlenir. Belkis yozlaşan bir tabakanın tipik bir örneğidir.

Adnan’la Belkis kişilikleri ilişkileri olaylar karşısındaki davranışları “sınıf değiştirmek isteyen bir aydınla, çöken bir zümrenim kadını”nın tipik kişilikleri ilişkileri, davranışlarıdır. Adnan sonunda ülkenin kaderinin belirlendiği Ankara’ya çağrılmayı ve eski itibarının iadesini bekleyen bedbaht bir avukat olarak ölür.

Olay ve Kişilerin değerlendirilmesi:
Türk tarihi romanlarında pek olmadığı şekliyle bol roman kişisi vardır. Adnan’la Belkis’in çevresinde gelişip genişleyen olaylar romanda irili ufaklı  kırk kadar insanla anlatılmıştır. Adnan,sonuna kadar, Belkis’e aşık ve hayran, Belkis karşısında eziktir.