Tursun Bey Kimdir, Tursun Bey’in Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
TURSUN BEY (15.yy)
Osmanlı, tarihçi. II.Mehmed (Fatih) dönemine ışık tutan yapıtıyla tanınmıştır.
1422-1427 arasında doğduğu sanılıyor. Doğum yeri bilinmiyor. Ölüm tarihi ve yeri de bilinmemektedir. 1490’dan sonra ölmüştür. Asıl adı Tür-ı Sînâ olup babasının ölümünden sonra kendisine geçen timar-dan, babasının timarlı sipahi ya da ümeradan (emir) olduğu anlaşılmaktadır. İyi bir öğrenim gördü ve İstanbul’un fethinden bir süre sonra İstanbul mukata-asını yazmakla görevlendirildi. Bu işteki başarısından dolayı II.Mehmed’in (Fatih) güvenini kazanarak yakın çevresine girdi.
1456’da Belgrad seferine katılarak bir tür vakanüvislikle görevlendirildi. Bundan sonra on iki yıl sadrazam Mahmud Paşa’nın yanında onun tüm seferlerine katıldı. 1458 Sırbistan seferinde eminlik yaptı. 1461’deki Trabzon seferinde divan kâtibiydi. 1462’de Eflâk ve Midilli, 1463 baharında Bosna, Eylül 1463’te Mora seferlerinde, 1464’teki ikinci Bosna seferinde, 1466 ve 1467’deki iki Arnavutluk seferinde, 1473’te Akkoyunlular üzerine yapılan seferde, 1476’da Boğ-dan, 1478’de İskenderiye seferinde çeşitli görevler üstlendi. 1472’de getirildiği defterdarlık görevini daha sonra 1474-1475 ve 1478-1480 arasında da sürdürdü.
II.Mehmed döneminin (1451-1481) ve II.Bayezid döneminin (1481-1512) ilk yedi yılının anlatıldığı Tarih-i Ebü’l-feth adlı yapıtıyla tanınır. Kitap başlıca üç bölümden, önsöz, giriş ve ana metinden oluşur.
Önsözde, kitabın yazılış nedeninden, giriş bölümünde padişah ve padişahlık makamının önemi, gerekliliği, bir padişahta bulunması gereken nitelik ve değerlerden söz eder. Asıl metnin yer aldığı üçüncü bölümde ise II.Mehmed’in ilk tahta çıktığı Ağustos 1444’ten ikinci ve kesin tahta çıkışı olan 18 Şubat 145 l’e değin geçen olaylarla, sadrazam Mahmud Paşa’nın 1455’te ilk sadrazam oluşundan 1473’te azledilişine değin geçen olayları ayrıntılı biçimde anlatır. Ayrıca II. Mehmed’in fetih siyaseti ve stratejisi, kimi ülkelerin coğrafi, askeri ve iktisadi durumlarına ilişkin bilgiler verir.
• YAPITLAR (başlıca): Tarih-i Ebü’l-feth, (ö.s.), M.Tulum (yay.), 1977.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi