Türk Edebiyatı

Türk Basın Tarihi Kronolojik, Önemli Olayları, Hakkında Ansiklopedik Bilgi

BASIN

Türk basın tarihi, gazete bakımından, bu yolda öncülük eden Batı ülkelerininkinden geç başlamıştır. Başlangıç tarihi olarak Takvîm-i Vekâyi’nin yayınlanma tarihi (1831) alındığı takdirde, ilk gazete, matbaanın Türkiye’ye gelmesinden yaklaşık bir yüzyıl sonra yaym hayatına girmiş demektir. Yine bu esasa göre, Türkiye’de ilk gazete, bu yolda günlük yayınlanan Alman gazetesi Leipziger Zeitung (1660)’dan 171, Daily Courrant (1707) adlı İngiliz gazetesinden 2A, Journal de Paris (1777) adını taşıyan Fransız gazetesinden 54 yıl sonra çıkmaya başlamıştır. II.Mahmud, verdiği destekle Alexander Blanc’a Le Moniteur Ottoman adlı bir gazete çıkarttırmış ve 1831 başlarında yayma geçen bu gazetede Osmanlı İmparatorluğu’nun politikasının anlatılması ve savunulmasına yer verilmiştir. Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nm yarısı Türkçe, yarısı Arapça olarak yayınlattığı Vekâyi-i Mısriye adlı gazete ise (1829) tarihini taşımaktadır. Bunlardan birincisinin Türkiye’de doğan ilk gazete, İkincisinin ise yayın hayatma giren ilk Türk gazetesi olduğu kabul edilir. Bununla beraber, başlangıç dönemi 11 Kasım 1831 olarak alınınca, Türk basm tarihini günümüze kadar beş döneme ayırmak gerekir ve bu tasnifi olayların gelişmesi bakımından en makulü saymak yerindedir. Bu tasnif şöyledir:

—Başlangıç dönemi (1831-1864)
—Gelişme dönemi (1864-1908)
—Geçiş dönemi (1908-1923)
—Güdümlü basın dönemi (1923-1946)
—Çok parti dönemi (1946- ).