TÜR
Sınıflandırmaya ait
hiyerarşide nihai eleman. Bu ifade aslında bir tanımdan “Ehil bir
sistematist türe ne gözle bakıyorsa odur” gibi pragmatik bir anlayıştan
türün “boyutlu karakter alanında küçük bir grup” olduğu anlayışına
kadar tanımlar bulmak mümkündür. Doğal olarak bu iki tanım da aslında pek fayda
temin etmemektedir.
Nasıl olursa olsun,
tür kavramı popülas-yon genetiğinden çok etkilenmiştir. Şu anda da zaten
evrensel kabul gören görüşe göre kimlik sahibi bireylerden oluşan herhangi
bir tür mevcut değildir. Buna bağlı olarak da kendisine bulun bir türün
temsilcisi olarak bakabileceğimiz ne bir genetik formül, ne de bir birey
bulmak mümkün değildir.
Türden kasıt, aslında
potansiyel olarak da olsa kendi aralarında kısırlık göstermeyen ve genetik
özellikleri sadece “gen havuzu” ile temsil edilebilen birbirinden
farklı bireylerdir denebilir. “Gen havuzunun” elemanları olan genler
birbirlerinden bağımsız olarak rekombine olabilirler, yeniden
düzenlenebilirler.
Türlerle ilgili olarak
sistematiğin problemi, herhangi bir bitki, hayvan veya müzelerdeki örneklere
Özel isimler bulmayı başarmaktır, diyebiliriz. Zira eğer genetiğe dayanarak
yapılan tanım doğruysa, türlerin tanı dökümünü yapmak maalesef imkânsızdır.
Türlere isim bulma konusunda kişisel yargılar ancak uzmanlar anlaşmazlığa düş
tiiklerinde kıymet
arzedebilir.
Türlerin genetiğe
dayanarak yapılan tanımı bir önkoşulu da gündeme getiriyor: türlenmenin
gerçekleşmesi için coğrafî veya diğer nedenlerden kaynaklanan bir yalıtım,
türün yalıtımı gereklidir. Zira tersi durumda, yani bir tür benzerlerinin
olduğu ortamdan yalıtümazsa gen havuzunun bütünlüğünü koruması mümkün olamaz.
Kimyada, bir elementi,
bir molekülü, bir kökü ve bir iyonu tanımlamada da tür genel bir terim olarak
kullanılmaktadır.
(SBA) Bk. Genetik,
Sibernetik