Totemizm

Dinin ilk şekli konusunda ileri sürülen teorilerden biridir ve klan adı verilen en basit ve ilkel cemiyet türünde mevcut inanç şeklidir. Sosyolog E. Durkheim, totemizmi yaşatan klanı, ilkel cemiyet, Totemizm inancını ise ilkel din olarak ileri sürmüştür. “Oturulan yer” manâsına gelen Totem, Kuzey Amerika yerlilerinin dilinden alınmıştır. Totem, klanların atası ayılan ve bu sebeple kutsal addedilen hayvan, bitki ve cansıza verilen addır. Klan fertleri, kendilerinin bir hayvan veya bitkiden geldiklerini sanır, o hayvan veya bitkiyi kutsal sayarlar.

Totemizmde üç temel fikir vardır: Totem, Mana ve Tabu.

Totem olan şeyler çoğunlukla bir hayvan ya da bitkidir. Bazen de totem, bir şeyin bütünü değil, bir parçasıdır. Her klanın bir totemi vardır ve klan, totemin adı ile anılır. Klanı meydana getiren fertler, aynı kandan geldikleri için değil, aynı adı taşıdıkları için akraba sayılmakta, bir aile meydana getirmektedirler. Klanın totemi, üyelerden herbirinin totemidir. Totem sadece bir ad değildir. Evlere, silahlara, insan bedenine ve elbiselere çizilen bir damga ve armadır. Totem aynı zamanda dinî bir nitelik de taşır. Dinî törenlerde toteme başvurulur. Totemin, taş veya tahtadan yapılma ve üzerine resmi çizilen şeylere Şuringa denir. Totemin kendisi kutsa! olduğu gibi resmi de kutsaldır. Totem olan bitki veya hayvanın yenmesi yasaktır.
Mana: Totemizmde kuisal olan şeyler, damga, resim, hayvan, bitki ve klan üyeleridir. Aslında, klan üyesinin tapınması ne damgaya, armaya, ne hayvana, bitkiye ve ne de insanadır. Bunların hepsinde bulunan ama hiç birine karışmayan, adsız, bir kuvvete, bir gücedir. Bu gücü kimse bütünüyle edinemez. Fertten önce var olduğu gibi fertten sonra da sürecektir. İşte totemizmde tapınılan bu kuvvettir ki, buna Malenezyalılann diliyle Mana denilmektedir. Mana, maddî olmayan, tabiatiistü, kainatın her tarafına yayılmış bir gizli güçtür.
Tabu: Malenezya dilinden alınmıştır ve işaretlenmiş, alametlenmiş manâsına gelmektedir. Yasaklanmış şeyleri gösterir. Gayesi, kutsai olanı olmayandan ayırmaktır. Tabu sayılan şeyler, yasaklık ifade ettiklerinden, onlara dokunulamaz. Totemizmde ibadet, bir takım dinî törenerden ibarettir. Bu törenlerle, totem türünden canlının çoğalması istenir. Diriî törenler Entişiuma, taklid ve anma törenleridir. Totemizmde birçok yasaklamalar vardır. Bunlara riayet etmek gerekir. Dini ilk şekli iddiasıyla ortaya atılan bu teori, tenkid edilmiş ve yıkılmıştır. Bugün ilim de, vahyin bildirdiği gibi, dinin ilk şeklinin tevhid inancı olduğunu ortaya koymuştur.