Tarihi Şahsiyetler

Tomas Masaryk Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

MASARYK, Tomaş (1850-1937)

Çekoslovakyalı siyaset ve devlet adamı. Çekoslovakya Cumhuriyeti’ni kurmuş, 1918-1935 arasında devlet başkanlığı yapmıştır.

Tomâş Garrigue Masaryk 7 Mart 1850’de Moravya’da Hodonin’de (bugün Çek Cumhuriyeti’de) doğdu, 14 Eylül 1937’de Prag yakınlarında Lâny’de öldü. Babası Slovak bir arabacı, annesi ise Çek bir hizmetçiydi. Ailesinin geçim güçlükleri nedeniyle genç yaşta bir çilingirin yanında çalışmaya başladı. Sonradan öğretmen olmasına karar veren ailesi tarafından 1865’te Brno’daki bir ortaokula gönderildi. Ortaöğrenimini Viyana’da tamamladıktan sonra, 1872’de Viyana Üniversitesi’nde felsefe öğrenimine başladı. Üniversite yılları milliyetçi duygularının geliştiği, felsefi görüşlerinin olgunlaştığı yıllar oldu. Görüşlerinden derin bir biçimde etkilendiği Platon üzerine yazdığı bir tezle 1876’da felsefe dalında doktora derecesi elde etti. Bir süre sonra Leipzig Üniversitesi’ne geçti. Orada tanıştığı ABD’li bir öğrenci olan Charlotte Garrigue ile evlendikten sonra, karısının soyadını kendisine ikinci ad olarak aldı. Aynı dönemde ulusal özelliklerine daha uygun bir din olarak gördüğü Protestanlık’ı benimsedi.

1879’da felsefe dalında okutman olarak Viyana Üniversitesi’ne atandı. 1881’de Der Selbstmord als soziale massenersheinung der modernen Zivilisatiorı (“Çağdaş Uygarlıkta Kitle Davranışı Görünümü Almış Toplumsal Bir Sorun: İntihar”) adlı ilk önemli kitabını yayımladıktan bir yıl sonra, Prag’da yeni kurulan Çek Üniversitesi’nde felsefe profesörlüğüne atandı. Felsefe üzerine çalışmalarıyla büyük bir ün kazandığı bu dönemde, Çekler’in ulusal ve kültürel tarihi üzerine incelemelerde de bulundu; Athenaeum adlı bir eleştiri dergisiyle, Naşe Doba (Çağımız) adlı siyasi dergiyi çıkarttı. Aynı yıllarda yoğun bir biçimde siyasetle de ilgilenmeye başlayan Masaryk, Ulusal Parti’nin Avusturyalılar’la uzlaşma yanlısı olan muhafazakâr kanadı Yaşlı Çekler’den uzaklaşarak, aynı partinin liberal kanadını oluşturan Genç Çekler’e yakınlaşmaya başladı. 1891’de bu partiden Avusturya Parlamentosu’na (Reichsrat) seçildi. Ancak kısa sürede Genç Çekler’in milliyetçilik anlayışıyla ters düşerek 1893’te bu görevinden ayrıldı.