Tökhöly (Tökeli) İmre Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

TÖKHÖLY İMRE (1657-1705)

Macar kralı. Osmanlılar’a dayanarak Avusturya’ya karşı savaşmıştır.

Macaristan’da Karpat Dağları eteklerinde Kesmark’ta doğdu, İzmit’te öldü. Kesmark kontunun oğludur. Bir bölümü Protestan mezhebini kabul etmiş olan Macarlar’a karşı, Avusturya I.Leopold döneminde, baskı politikası izlemeye başladı. Tökhöly bu sırada babasının öldürülmesi üzerine Avusturya’ya başkaldırdı. 1675’te İstanbul’a bir elçi göndererek Osmanlı Devleti’nden yardım istgdi. Avusturya ile barışı bozmak istemeyen sadrazam Fazıl Ahmed Paşa bu öneriyi geri çevirdi. 1676’da sadrazam olan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa iseTökhöly’ yi desteklemeye karar verdi. Osmanlı koruması altına giren Tökhöly’ye Orta Macaristan kralı unvanı verildi. I.Leopold 1681’de birtakım ödünler verdiyse de, Tökhöly’nin ayaklanmasını durduramadı. Osmanlı birliklerinin de yardımıyla Eylül 1682’ye dek, Avusturya yönetimindeki Macar topraklarının çoğuna egemen oldu.

Tökhöly 24 Mayıs 1683’te, Esseg’te (Ösek), Avusturya’ya karşı sefere çıkan Kara Mustafa Paşa’ nm ordusuna katıldı. Ancak Osmanlı ordusunun 12 Eylül 1683’te, bağlaşık Hıristiyan ordusuna yenilmesi üzerine Tökhöly’nin ordusu dağılmaya başladı. Bütün bu olumsuz gelişmelere karşın, Avusturya ile olan savaşımım bırakmadı. Ekim 1688’de Vidin önünde bir Avusturya ordusunu püskürttü. 1690’da Sadrazam Fazıl Mustafa Paşa tarafından Erdel Kralı Apaffy Mihaly’nin yerine getirilmek istendi. Erdel Macarları ve Avusturya’nın baskısına karşı koyamayarak Eylül 1690’da Erdel’den ayrılmak durumunda kaldı.

Macar soylu büyük toprak sahiplerinin ve Protestanlık’ın temsilcisi olan Tökhöly İmre, Avusturya yönetimindeki Macar topraklarının kurtarılması için çalışmış, Osmanlılar’ın 1699’da Karlofça Antlaşması ile sonuçlanan yenilgisinden sonra Osmanlı Devleti’ne sığınmıştır.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi