Tıfli Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

TIFLÎ (? – 1660)

Osmanlı, şair ve meddah. Başından geçen olayları süsleyerek öykü biçimine sokmuştur.

Ahmed Çelebi Trabzon’da doğdu, İstanbul’da öldü. Daha çocuk sayılacak yaşta güzel şiirler yazdığından kendisine Tıflî mahlası verilmişti. Boyunun uzunluğundan ötürü Leylek Tıflî diye de anılırdı. Bayrami-Melami tarikatına bağlıydı. Kendi buluşu olan öykülerle tanındı. IV.Murad’ın nedimi oldu. Gümrük ve vakıflarda görev aldı.

Tıflî, 17.y’ın en önemli meddahlarından biridir. Başından geçen olayları süsleyerek öykü biçimine sokmuştur. Yazdığı “Sansar Mustafa”, “Hançerli Hanım”, “Letaifnâme”, “Tayyarzade yahut Binbirdi-rek Vakası”, “Tıflî ile İki Birader”, “Tıflî ile Kanlı Bektaş”, meddah öykülerinin yazıya geçmiş ilk örnekleridir. Bunlarda olaylar IV.Murad döneminde İstanbul’da geçer. Masal karakteri taşıyan bu öykülerin kahramanları arasında IV.Murad ile Tıflî’nin kendisi de yer alır. Ancak her ikisi de olaya sonradan karışan, olayı çözümleyen yan kişilerdir. Tıflî’nin öyküleri eski İstanbul’un toplumsal yaşamını göstermeleri bakırımdan da ayrıca değerlidir. Daha sonraki İstanbul meddahları, Tıflî öyküleri çemberinden yararlanarak kendi öykülerini kurmuşlardır. P.N.Bora-tav’a göre, birtakım serüvenlerin öykü bçimine sokulma düşüncesi Tıflî’den çıkmıştır ve ilk öykücü sanatçı odur.

Tıflî’nin bir sakinime, 22 kaside ve 191 gazelden oluşan bir de Divan’ı vardır. Şiirlerinin dili dönemine göre oldukça yalındır.

• YAPITLAR (başlıca): Divan, (Atıf Efendi Kütüphanesi No. 2085).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi