Tiberius Gracchus Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

GRACCHUS, Tiberius (İÖ 163-133)

Romalı siyaset adamı. Yoksullara toprak dağıtılmasını amaçlayan bir yasa hazırlamıştır.

Tiberius Sempronius Gracchus, Roma’da doğdu, aynı yerde öldü. Soylu bir aileden gelmekteydi. Gaius Gracchus’un kardeşidir. İÖ 147-146’da Kartaca ile yapılan savaşta görev aldı. İÖ 137’de konsül Manci-nus’un yanında questor (defterdar) olarak İspanya’da savaşa katıldı. Kişiliğini ve aile ününü kullanarak İspanyol yerlileriyle bir anlaşma sağladı. Böylece 20.000 kişilik bir Roma ordusunu yok olmaktan kurtardı.

Gracchus, geçirdiği askeri deneyler sonucu Roma ordusunun güçlendirilmesi gereğine inanmıştı. Ordunun insan gereksinimi büyük ölçüde küçük toprak sahibi köylülerce sağlanmaktaydı. Bu sınıf büyük toprak sahiplerinin gücünün artmasına paralel olarak gitgide yoksullaşmaktaydı. Öte yandan kentlerdeki topraksız nüfusun sayısı da gün geçtikçe artmaktaydı. Roma devletinin yaptığı savaşlar sonucu kazanılan kamuya ait topraklar pratikte büyük toprak sahibi soyluların denetimine geçmişti. Bu durumu değerlendiren Gracchus, topraksız köylülere toprak dağıtılması gerektiğini savunmaya başladı.

Gracchus, İÖ 133’te tribün (halk temsilcisi) seçildi. Ilımlı görüşlere sahip senatörler grubu tarafından desteklenmekteydi. Gracchus kent ve kır yoksullarına toprak dağıtılmasını öngören bir yasa tasarısı hazırladı. Ancak bu tasarıyı senatoya danışmadan doğrudan halka sunması tepkilere yol açtı ve yasa tasarısı tribünlerden Octavius tarafından veto edildi. Bunun üzerine Gracchus yürürlükteki hukuk düzeninin dışına çıkarak Octavius’un görevden alınmasını sağladı ve yasa tasarısını kabul ettirdi. Bu durum muhafazakâr senatörlerin tepkisine neden oldu.

Gracchus, toprak yasası kabul edildikten sonra Bergama Kralı Attalos’un (İÖ 171-133) ölümü üzerine Roma’ya kalan servetin araç ve gereç sağlamak için kendilerine toprak dağıtılan köylülere verilmesini halk adına talep etti. Bu, senatonun kamu mâliyesi üzerindeki geleneksel denetimine müdahale etme anlamına gelmekteydi. Bu olaydan sonra Gracchus, alışılagelmişin tersine ikinci bir dönem için tribünlüğe adaylığını koydu. Ancak ılımlı soylular ondan desteğini çekmeye başlamıştı. Güçsüzleşen Gracchus, kendisine karşı olan senatörlerin başlattığı bir ayaklanma sonucu öldürüldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi