Theodor Gomperz Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GOMPERZ, Theodor (1832-1912)

Alman filozof. Felsefeyle bilimler arasında bağlantı kurulması gereğini savunmuştur.

28    Mart 1832’de Çekoslovakya’nın Brünn kentinde doğdu, 29 Ağustos 1912’de Avusturya’nın Baden-bei-Wien kentinde öldü. Viyana Üniversitesi’nde dilbilim öğrenimi gördükten sonra, 1867’de aynı üniversitede filoloji doçenti, 1873’te klasik filoloji profesörü oldu ve bu görevini 1901’e değin sürdürdü. Königsberg Üniversitesi’nden fahri felsefe doktoru, Dublin Üniversitesi’nden edebiyat doktoru sanım aldı. 1882’de Prusya Bilimler Akademisi’ne üye seçildi.

Gomperz, tarih, sanat, uygarlık tarihi, toplumbilim ve hukuk alanlarında yaptığı araştırmalardan sonra, felsefeye ancak öbür bilim dallarında yapılacak çalışmalarla ulaşılabileceği sonucuna vardı. Felsefenin bütün bilimlerle, insanı ilgilendiren tüm araştırmalarla ilintisi vardır. Bilimlerin uğraştığı konular ne denli birbirinden ayrı ve bağımsız görünse de, özde birdir. Bu nedenle bir ulusun felsefesi, o ulusun ortaya koyduğu bütün başarı ürünlerini göz önünde bulundurma gereğindedir. Yalnızca felsefe dizgelerinin ortaya çıkışını, gelişimini, ilgilendiği sorunları ve önerdikleri çözümleri ele alan bir felsefe tarihi yeterli değildir. Felsefe tarihi, canlı bir organizmaya benzeyen toplumun bütününü ele almalıdır.

Gomperz, eski Yunan metinlerini de bu anlayışa göre irdeleyerek, felsefe tarihi alanında önemli araştırmalar yapmıştır. İonia’mn doğacı filozoflarından başlayarak, Aristoteles ve ardıllarını da içerecek biçimde Yunan filozoflarının bağlı oldukları çığır ve dizgeleri incelemiştir. Yapıtlarını kolay bir dille, öyküleme türünde yazan Gomperz, çağdaş filozoflara da ilgi göstermiş, Spencer ve A.Comte’u nesnei bir yaklaşımla ele almış, ayrıca S.Mill’in tüm yapıtlarını Almanca’ya kazandırmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Beitrdge 2ur Kritik und Erkldrung gnech. Schriftsteller,7 cilt, 1875-1900, (“Yunan Yazarlarıyla İlgili Açıklama ve Eleştiriler”); Stuart Mills System der aeductiven und inductiven Logic, 3 cilt, (Çev.), 1884, (“Stuart Mill’in Tümdengelimli ve Tümevarımlı Mantık Dizgesi”); Platonische Aufsâtze, 3 cilt, 1887-1905, (“Platon’dan Seçmeler”); Die Apologie der Heilkunst, 1890, (“Sağlık Korumanın Savunması”); Griechische Denker: Eine Geschichte der antiken Philosophie, 2 cilt, 1893-1902, (“Yunan Düşünürleri: Bir Antik Felsefe Tarihi”); Essays und Erinerungen, 1905, (“Denemeler ve Anılar”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi