Tarihi Şahsiyetler

Tevfik Rüştü Aras Kimdir, Kısaca Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

ARAS, Tevfik Rüştü (1883-1972)

Türk siyaset adamı. Tek parti döneminde on üç yıl dışişleri bakanlığı yapmıştır.

Çanakkale’de doğdu. İstanbul’da öldü. Beyrut Tıbbiyesi’ni bitirdi. İzmir, Selanik ve İstanbul’da doktorluk yaptıktan sonra siyasete atılarak İttihat ve Terakki Fırkası’na girdi. Mütareke sırasında Meclis-i Ali-i Sıhhî (Yüksek Sağlık Kurulu) üyesi idi. 1920’de kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Menteşe (Muğla) milletvekili olarak girdi. Bir süre, Kastamonu İstiklâl Mahkemesi üyeliği yaptı. Atatürk’ün kurdurduğu Türkiye Komünist Fırkası’nın kurucuları arasında yer aldı. 1923’te İzmir milletvekili ve dışişleri bakanı oldu. 1938’e değin bu görevde kaldı. Bakanlığı sırasında Türkiye-SSCB dostluğunu geliştirmek ve Balkanlar’daki anlaşmazlıkları çözümlemek doğrultusunda çaba gösterdi. Türkiye adına katıldığı uluslararası toplantılarda, silahsızlanma, büyük devletlerin hegemonyacı siyasetlerinin engellenmesi gibi konulara dikkati çekti.

1939’da Londra Büyükelçiliği’ne atanana değin İzmir milletvekilliğini sürdürdü. 1943’te emekliye ayrıldı. İnönü ile aralarındaki sürtüşme nedeniyle, 1946’da çok partili döneme geçildikten sonra Demokrat Parti’yi destekledi. Başta Tan olmak üzere çeşitli gazetelere yazılar yazdı. 1952-1959 arasında İş Bankası Yönetim Kurulu başkanlığı yaptı. 27 Mayıs sonrası Yeni Türkiye Partisi’ni desteklemekle birlikte etkin olarak siyasete katılmadı.

Tevfik Rüştü Aras, anıları ve siyasal konulara ilişkin yazılarının yanı sıra Academie Diplomatique Internationale (Uluslararası Diplomasi Akademisi) tarafından yayımlanan Dictionnaire diplomatique’te (Diplomasi Sözlüğü) “La Politique Exterieure de la Turquie” (Türkiye’nin Dış Siyaseti) maddesini yazmıştır. Öte yandan tıp alanında yazdığı Çiçek Hastalığı, Isıtma (Sıtma) ve Papatatis Humması adlı kitapları vardır.

•    YAPITLAR: Çiçek Hastalığı, 1913; Isıtma, 1913; Papatatis Humması, 1924; Lozan’ın izlerinde 10 Yıl, Numan Menemencioğlu (der.), 1935; Görüşlerim, 2 cilt, 1945-1968.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler