Telmih Nedir, Telmih Sanatı, Telmih Örnekleri,

Divan edebiyatı sanatlarından. Söz sırasında bilinen bir olaya, bir kişiye, kıssaya ya da atasözüne işaret etmektir. Ama bu kişi ya da şey uzun uzadıya değil bir iki sözcükle anlatılır. Örnek:

Ey nâme sen ol mâh-likâdan mı gelirsin
Ey Hüdhad-i ümmid Saba’dan mı gelirsin
Nabî

(Şair beytinde Süleyman-Belkıs kıssasını hatırlatıyor.)

Örnek:

Hayret ilen barmağın dişler kim etse istimâ
Barmağından verdiği şiddet günü Ensar’a su.
Fuzûlî

Fuzûlî’nin bu beyiti bir sefer sırasında, Hz.Muhammed (s.a.v.)’in askerin susuz kalması üzerine dolu bir matarayı avuçlarında sıktıktan sonra parmaklarından sular aktığı ve bütün askerin bu su ile ihtiyacını giderdiği mucizesine telmihtir.

Örnek: Yunus Emre’nin,

Ey dost senin yoluna
Canım vereyin Mevlâ
Aşkını komayayın
Od’a gireyin Mevlâ

dörtlüğünün son mısraındaki od kelimesi, şöyle bir olayı işaret etmektedir.

İslâm mitolojisine göre, Tanrı’nın birliğine inanan Hz.İbrahim, bir tapınaktaki putları kırdığı için, puta tapanlar tarafından ateşe atılmıştı. Fakat ateş birdenbire bir gül bahçesi haline gelmiş, Hz. İbrahim de bu bahçeden gül dererek çıkmıştı.

İşte telmih bu şekilde bir kelimeyle bir olayı işaret etmekte kullanılan bir edebî sanattır.