WordPress veri tabanı sorunu: [Disk full (/var/tmp/#sql_4a81b_1.MAI); waiting for someone to free some space... (errno: 28 "No space left on device")]
SHOW FULL COLUMNS FROM `unaqb_options`

Telepinus Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi – Sosyolojisi.com
Tarihi Şahsiyetler

Telepinus Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

TELEPİNUS ( ? -İÖ 1500)

Hitit kralı. Çıkardığı yasalarla taht kavgalarına son vermiştir.

Doğum tarihi ve yeri bilinmiyor. Ölüm yeri de belli değildir. Babası Hitit Kralı Ammunas’tır. (d.İÖ 1550-1530). Babasını ve kardeşlerini öldürerek tahta geçen I.Huzziyas’ın kız kardeşi İştapariya’yla evli olduğundan kendisine dokunulmadı. Ama bir süre sonra Huzziyas’m kendisini öldürteceğini anlayarak onu etkisiz bıraktı. Huzziyas’ı sürgüne gönderdikten sonra İÖ 1525’te tahta çıktı.

Sonu gelmeyen taht kavgaları ve hanedan üyeleri arasında işlenen cinayetlerin yol açtığı yönetsel dağınıklık sonucu güçsüzleşen devleti kurtarmak için, önce bir dizi hukuksal önlem aldı. Hükümdarlık haklarını ve tahta çıkmayı belirli ilkelere bağlayarak o güne değin tahta çıkışı belirleyen baba ve kardeş katilliğine son verdi. Hanedan üyesi erkekler için sırayla tahta çıkış güvencesini getirdi ve yargı yetkisini soylular meclisi Pankuş’a bıraktı. Bu yetki kralm yargılanmasını ve hanedandan birini öldürmesi durumunda ölüm cezası verilmesini de kapsıyordu. Cezanın kişiselliği ilkesini ve bunun aile bireylerine yansı-tılmaması, mülkiyet hakkının korunması güvencesini getirerek çağdaşı Doğu ülkelerinden oldukça ilerde ve esnek bir hukuk sistemi kurdu. Kurumsal yetki ve görevleri belirledikten sonra taht yasasını etkin biçimde uygulayarak güçlendirdiği merkezi iktidarla Pan-kuş’un yetki alanını sınırladı. Pankuş, krala karşı ancak açık cinayetler için yargılama yetkisini kullanır duruma geldi.

Yayılmacı bir siyaset yerine, iç çekişmeler nedeniyle başkent Hattuşaş (Boğazköy) çevresine daralan Hitit egemenliğini pekiştirici güçlü ve güvenilir bir savunma hattı oluşturmayı yeğledi. Kuzeyden ve doğudan gelen saldırıları gerileterek yitirilen toprakların bir bölümünü geri aldı. Öte yandan Batı ve Güney Anadolu’da bağımsızlığım ilan eden Kizzu-watna Kralı İşputahşu’yla bir antlaşma yaptı ve onu tanıdı. İç karışıklıklar sırasında krallıktan kopan Arzawa’yla, Suriye’deki yerel krallıklarla ilişkiler kurma yolunu seçti.

Dönemine ve uygulamalarına ilişkin çok az belge bulunan Telepinus, Babil ve Asur yasalarından da yararlanarak yeniden düzenlediği Hitit yasalarını ilk kez yazılı metinler biçiminde toparlayarak, meşruti bir monarşinin hukuksal çerçevesini çizdi. Telepinus Fermanı adı verilen ve Eski Krallık döneminin en yetkin hukuksal düzeyini oluşturan bu yasalar kendisinden sonra da başarılı biçimde uygulanarak Yeni Krallık döneminin (İÖ 1400-1190) sonuna değin geçerliliğini sürdürdü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi