Tek Parti Sistemi (Siyasi İdare Sistemleri)

Meşru siyasal faaliyetin tek bir partiye tanındığı, meşru muhalefete yer verilmeyen ve günümüzde daha çok sosyalist ülkelerde uygulanan siyasal-yönetsel sistem.

Sadece tek bir partinin iktidara gelmek için girişilen siyasal faaliyetine, toplumu örgütlemesine, topluma belli bir ideoloji doğrultusunda yön vermesine, değerleri ve kaynaklan dağıtmasına izin verilen “tek parti sistemi”, yapısal ve düşünsel bakım­dan kendine özgü bazı niteliklere sahiptir. Teoride ve uygulamada tek parti sisteminin tek bir biçiminin olmadığı görülür. Örgüt­lenme biçimi ve ideoloji dikkate alındığın­da bu sistemin günümüzde totaliter-ihtilâlci (komünist) tek parti sistemi ile rekabete da­yalı çok partili sisteme geçiş öncesinde, bil­hassa bağımsızlıklarını yeni kazanan Afri­ka devletlerinde görülen, modernleştirici-hazırlayıcı tek parti sistemi şeklinde bir tas­nifi yapılabilir. Çağımızda Sovyetler Birliği’nde, Nazi Almanyası’nda, Mussolini İtalyası’nda ve az-gelişmiş Afrika ve Asya ülkelerinin bazısında uygulama imkânı bulmuş olan tek parti sistemi, fonksiyonlun ve ortaya çıkış şartları birbirinden farklı olmakla birlikte yapılan ve ideolojileri arasında ilginç bir benzerlik bulunmaktadır. Özellikle komünist partilerin hem örgütlenme biçimleri hem de ideolojileri arasında tek bir form dikkat çekmektedir.