Edebi Şahsiyetler

Tanburi Mustafa Çavuş Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MUSTAFA ÇAVUŞ [Tamburi] (18. yy)

Osmanlı, besteci. Klasik üslubu halk müziği beğenisiyle kaynaştıran yapıtlar vermiştir.

Yaşamıyla ilgili bilgiler çok azdır. İstanbullu olduğu, Saray’da yetiştiği ve çavuş rütbesiyle Enderun’ da görevli olduğu bilinmektedir. Koşma, türkü gibi halk edebiyatı formlarında, Tamburi mahlasıyla şiirler söyledi. Kendi şiirlerini şarkı formunda besteledi. Hece ölçüsünü kullanmış olmasına karşın, Divan edebiyatının etkisiyle hemen hemen her şiirinde, Farsça tamlamalarla Arapça kelimelere de yer verdiği görülür.

Kimi yapıtları klasik şarkı üslubunun en parlak örnekleri arasında sayılır.Bunlar dışındaki şarkılarının çoğu, şarkıyla türkü arası bir üslup özelliği gösterir. Kimi parçaları da, aynı zamanda kent folklorundaki oyun türlerinden biri olan “tavşanca” tarzındadır. Mustafa Çavuş’un sanatının en ilginç yanı, Divan müziğiyle halk müziği arasında güçlü bir bağ kurma-sındadır. Yapıtları her iki müziğin karşılıklı etkileşimlerini yansıtması açısından büyük önem taşır. Şarkıları iki buçuk yüzyıldır Saray’dan geniş halk kesimleri-
ne kadar toplumdaki her çevrede eksilmeyen bir ilgiyle sevilmiştir. Otuz beş şarkısı için Suphi Ezgi, “Dök zülfünü meydana gel” diye başlayan şarkısı için de Udî Nevres Bey ara nağmesi yazmışlardır.

•    YAPITLAR (başlıca): Hisarbuselik Şarkı “Dök zülfünü meydana gel”; Hisarbuselik Şarkı “Dü çeşitlimden gitmez aşkın hayali”; Şehnazbuselik Şarkı “Küçüksu’da gördüm seni”; Sabâ Şarkı “Bir esmere gönül verdim”; Şehnaz Şarkı “Fırsat bulsam yâre varsam”; Hüseyni Şarkı “Bir dilberdir beni yakan”; Nikriz Şarkı “Elmas senin yüzün gören”; Bayatî Şarkı, “Çıkalım sayd-ı şikâre”; Neva Şarkı, “Muntazırım teşrifine”; Bayatî. Şarkı “Sebep ne bakmıyor yarim yüzüme”; Uşşak Şarkı “Canım tezdir sabredemem”.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi