Talip Apaydın Kimdir, Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği, Hakkında Bilgi

APAYDIN, Talip (1926)

Türk yazar, şair. Köy sorunlarını köy dışından gelmiş aydın gözüyle yansıtmıştır.

Polatlı’ya bağlı Omerler köyünde doğdu. Yoksul bir çiftçi ailesinin oğludur. Çifteler Köy Enstitüsü’nü, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü Güzel Sanatlar Bölümü’nü bitirdi. Cılavuz Köy Enstitüsü’nde öğretmenlik etti. Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümü’ne girdi. Yüksek Köy Enstitüsü’nü bitirmiş öğretmenlerin askere alınması kararı uyarınca Yedeksubay Okulu’na gönderildi. Dönem sonunda bir grup arkadaşı ile birlikte çavuşa çıkartıldı ve askerliğini çeşitli sürgün alaylarında tamamladı. 1949’da Tokat bölgesi gezici başöğretmenliğine atandı. Bu arada Gazi Eğitim Enstitüsü’nü bitirerek 1955’te müzik öğretmenliği yapmaya başladı. Amasya Kız Öğretmen Okulu müdür yardımcılığı yaptığı sırada yazdığı bir oyunla Milli Eğitim Bakanlığı’nın açtığı bir yarışmada ödül kazandı. Ancak, ödülü verilmedi. “Yapı” adlı şiirinin yayımlanmasından ötürü Bakanlık emrine alındı. Danıştay kararıyla görevine döndü. Emekli olduktan sonra 1979’da M.E.B. danışmanlığı yaptı. Toprağa Basınca ile 1964 Doğan Kardeş Çocuk Romanı Armağam’nda üçüncülük ödülü, Yapılar Yapılırken ve Otobüs Yarışı ile TRT 1970 Radyo Oyunları Başarı Armağanı, Tütün Yorgunu ile 1976 Madaralı Roman Ödülü’nü kazandı.

Apaydın, ilk şiir ve öykülerini 1945-1946 yıllarında Köy Enstitüleri Dergisi’nde yayımladı. Bunu, Yücel, Varlık, Edebiyat Dünyası, Fikirler, Yeditepe, Beraber, Yeni Ufuklar, İmece gibi dergilerde yayımladığı ürünleri izledi. Yapıtlarının büyük bölümünde köy insanının sorunlarını yansıtmaya çalıştı. 1952’de yayımlanan Bozkırda Günler, öğrencilik ve öğretmenlik dönemlerinde edindiği izlenimleri derleyen bir gözlem kitabıdır. 1956’da yayımlanan Susuzluk, Apaydın’ın tek şiir kitabıdır. Köylülerin toplumsal bir sorun olan su kavgası ile töresel bir sorun olan ve topluluk ahlakım simgeleyen namus kavramını iç içe işlediği Yarbükü ikinci romanıdır. 1961’de yayımlanan Emmioğlu’nda o dönem ağırlık kazanmaya başlayan köyden kente göç sorununu ele aldı. Yoz Davar romanı, Türk edebiyatında az işlenmiş bir konuyu, köy çobanlarının yaşantısını konu ediniyordu.

Apaydın, çoğu köy enstitülü yazar gibi köyü ve köylüyü, köy dışından gelmiş bir aydının gözünden anlatmış; gözlemciliğe dayanan gerçekçi bir eğilimi, yalın ve iddiasız bir anlatımı benimsemiştir.

•    YAPITLAR (başlıca) : Roman: San Traktör, 1958; Yarbükü, 1959; Emmioğlu, 1961; Ortakçılar, 1964; Toprağa Basınca, 1966; Yoz Davar, 1973; Toz Duman içinde, 1974; Tütün Yorgunu, 1975; O Güzel İnsanlar, 1979; Vatan Dediler, ..1981; Kente İndi İdris, 1981. Şiir: Susuzluk, 1956. Öykü: Ateş Düşünce, 1967; Öte Yakadaki Cennet, 1972; Yolun Kıyısındaki Adam, 1979; Duvar Yazarları, 1981; Kökten Ankaralı, 1981; Yangın, 1981. Anı: Bozkırda Günler, 1952; Köy Enstitüsü Yılları, 1979; Oyun: Bir Yol, 1966.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi