Sudi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

SUDÎ ( ?-1598)

Osmanlı, yazar. İran edebiyatının ünlü yapıtlarına şerhler yazmıştır.

Bosna’nın Foça kentine yakın Çayniça kasabasına bağlı Sudiçi köyünde doğdu, İstanbul’da öldü. Doğum tarihi bilinmediği gibi ölüm tarihi de kesin değildir. Asıl adı Ahmed’dir. İlköğrenimini Foça’da bitirip İstanbul’a gitti. Medrese öğrenimi gördü. Diyarbekir’de Hüsrev Paşa Medresesi’nde Fars dili bilginlerinden Muslihiddin Larî’nin derslerine devam etti. Şam, Bağdat, Necef ve Kûfe’deki ünlü bilginlerden yararlandı. İstanbul’a dönüp Hoca Sadeddin Efendi’nin öğrencisi oldu. Sokullu Mehmed Paşa’nın sadrazamlığı sırasında (1565-1579), Sultanahmet’te İbrahim Paşa Sarayı’nda Osmanlı Devleti’nin üst düzeylerinde görev alacak gençlere (gılman-ı hassa) çeşitli konularda dersler verdi.

Fars dilini ve edebiyatını çok iyi bilen Sudî, İranlı şairlerden Hafız’ın Divan’ma, Sadi’nin, Gülistan ve Bostan gibi tanınmış yapıtlarına Türkçe şerhler yazmıştır. İran’da bile anlaşılması güç olan bu yapıtların Türkler arasında kolayca anlaşılabilmesine yardımcı olmuştur. Onun Türkçe şerhleri, uzun yıllar Farsça öğretiminde temel kaynak olmuştur. Ayrıca ünlü dil bilgini İbn Hacib’in Arap nahvi (sözdizimi) ile ilgili Kâfiye ve Arap dilbilgisine ilişkin Şâfiye adlı yapıtlarına da Türkçe şerhler yazmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Şerh-i Divan-ı Hafız, 3 cilt, (ö.s.), 1833; Şerh-i Gülistan, (ö.s.), 1834; Şerh-i Bostan, (ö.s.), 1871; Şurûhü’l-Kâfiye se Zeban, (ö.s.), Osman Hilmi (yay.), 1894; Şerh-i Şâfiye, (Süleymaniye Kütüphanesi, Darülmesnevi Bölümü No. 530).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi