Edebi Şahsiyetler

Stan Lee Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LEE, Stan (1922)

ABD’li çizgi roman yazarı ve yayımcısı. Yarattığı üstün güçlü tiplerle çizgi romana yeni bir canlılık kazandırmıştır.

New York’ta doğdu. Asıl adı Stanley Lieber’dir. Küçüklüğünden beri yazar olmak istiyordu. On yedi yaşında çizgi roman dergileri yayımlayan bir yayınevinde yaym yönetmeni yardımcısı olarak çalışmaya başladı. 1942’de yayın yönetmenliğine ve metin yazarlığına yükseldi. Adı önce Timely, sonra Atlas ve daha sonra da Marvel olan bu yayınevinde 1972’den sonra yönetmen ve yayımcı olarak görev aldı.

Stan Lee 1940’larda savaş ve korku gibi, 1950’lerde bilim kurgu ve cinayet-soygun gibi, her dönemin tutulan konularında çizgi roman öyküleri yazmış, ayrıca gülmece çizgi romanlarına da yazarlık yapmıştır. Bu sırada Basil Wolverton (1909), Joe Maneely, Al Williamson (1931), Joe Orlando (1927) gibi çizerlerle çalışmıştır. Ama asıl ününü, 1961’den sonra yarattığı ve çizimleri çoğu kez Jack Kirby (1917) tarafından hazırlanmış olan üstün güçlü tipler için yazdığı metinlerle elde etmiştir. Bunlar arasında Fantastic Four, (“Şahane Dörtler”), Spider-Man (Örümcek Adam), Thor, The Hulk, Sub-Mariner (“Denizaltı Adamı”), Iron Man (“Demir Adam”) gibi tipler bulunmaktadır.

Stan Lee bu tiplerle çizgi romana önemli bir yenilik getirmiştir. Doğaüstü güçlerle donatılmış olarak öteki insanların yardımına koşan bu üstün yetenekli kişilerin zayıf yanları da vardır, bu nedenle kimi durumlarda kendi sorunlarını bile çözemezler. Örneğin Örümcek Adam utangaçlığını yenemediği için kızlarla bir türlü arkadaşlık kuramaz. Yarattığı tiplere, insanlara özgü zayıflıklar katan Stan Lee, özellikle genç okuyucuların kendilerini bu tiplerle özdeşleştirmesini sağlamış, yazarlığını yaptığı çizgi romanların birdenbire çok tutularak satışlarının artmasına yol açmıştır. Çizgi romanın “kurtarıcısı” olarak nitelendirilen Stan Lee, bu dalda verilen çeşitli ödülleri kazanmış, Academy of Comic Book Arts (Çizgi Roman Dergisi Sanatları Akademisi) adlı kuruluşun kurulmasında öncülük etmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Origins of Marvel Comics, 1974, (“Marvel Çizgi Romanlarının Kaynakları”); Son of Origins of Marvel Comics, 1975, (“Marvel Çizgi Romanlarının Kaynaklarının Oğlu”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi