Sosyolojinin Konusu ve Metodu

Sosyolojinin Dalları

Sosyal olayın cereyan ettiği tarihi varlık alanı ile ilgili birçok bilim vardır. Sosyal realiteyi bir bütün kabul ettiğimizde bu bütünü tek tek parçalara bölüp inceleyen bu bilimler de bugün birçok alt dallara ayrılmıştır. Aynı şekilde sosyoloji de bu aşırı ihtisaslaşmadan nasibini almıştır. Bu alt sosyoloji disiplinleri genel sosyolojinin ele aldığı bütünü parçalayarak ele alır ve inceler. Ancak bu alt disiplinlerle uğraşan sosyolog herdefasında bütünü gözden uzak tutmamalıdır.
Sosyolojinin alt dallarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
•Aile Sosyolojisi

•Kitle ve İletişim Sosyolojisi

•Etnik Sosyoloji

•Eğitim Sosyolojisi

•Din Sosyolojisi

•Endüstri Sosyolojisi

•İskân Sosyolojisi

•Uyum Sosyolojisi

•Küçük Gruplar Sosyolojisi

•Bilgi Sosyolojisi

•Siyaset Sosyolojisi

•Tarih Sosyolojisi

•Cinsiyet Sosyolojisi

•Sosyal Hareketler Sosyolojisi

•İş ve Meslek Sosyolojisi

•Tıp Sosyolojisi

•Köy Sosyolojisi

•Sanat Sosyolojisi

•Sapma Sosyolojisi

•Gelişme ve Planlama Sosyolojisi

•Hukuk Sosyolojisi

•Edebiyat Sosyolojisi

•Şehir Sosyolojisi

•Kırsal Alan Sosyolojisi

•Serbest Zaman Sosyolojisi

•Spor Sosyolojisi •

Dil Sosyolojisi

•Gençlik Sosyolojisi

•Yaşlılık Sosyolojisi

•Uluslararası İlişkiler Sosyolojisi

•Suç Sosyolojisi

•Askeri Sosyoloji

•Müzik Sosyolojisi

•Sosyal Yardım Sosyolojisi

•Tüketim Toplumu Sosyolojisi

•Göç Sosyolojisi

•Sosyolojinin Sosyolojisi.
Yukarıdaki örnekleri daha da çoğaltmak mümkündür. Sosyal problemlerin durumu ve özelliğine göre bunlara başkaları da eklenecektir.
Bu aşırı ihtisaslaşmanın faydaları yanında, mahzurları da vardır. Böyle aşırı bir ihtisaslaşma, derinlemesine konuların ve sosyal problemlerin araştırılması imkânını sağlamasına karşılık, sosyolojinin genel teori ve kanunlarından uzaklaşma tehlikesini de beraberinde taşımaktadır. Bu ise parça ile bütünün açıklanması hatasına düşmek demektir.

Sosyolojinin Dalları

Sosyal olayın cereyan ettiği tarihi varlık alanı ile ilgili birçok bilim vardır. Sosyal realiteyi bir bütün kabul ettiğimizde bu bütünü tek tek parçalara bölüp inceleyen bu bilimler de bugün birçok alt dallara ayrılmıştır. Aynı şekilde sosyoloji de bu aşırı ihtisaslaşmadan nasibini almıştır. Bu alt sosyoloji disiplinleri genel sosyolojinin ele aldığı bütünü parçalayarak ele alır ve inceler. Ancak bu alt disiplinlerle uğraşan sosyolog herdefasında bütünü gözden uzak tutmamalıdır.[1]

Sosyolojinin alt dallarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

•Aile Sosyolojisi •Kitle ve İletişim Sosyolojisi •Etnik Sosyoloji •Eğitim Sosyolojisi •Din Sosyolojisi •Endüstri Sosyolojisi •İskân Sosyolojisi •Uyum Sosyolojisi •Küçük Gruplar Sosyolojisi •Bilgi Sosyolojisi •Siyaset Sosyolojisi •Tarih Sosyolojisi •Cinsiyet Sosyolojisi •Sosyal Hareketler Sosyolojisi •İş ve Meslek Sosyolojisi •Tıp Sosyolojisi •Köy Sosyolojisi •Sanat Sosyolojisi •Sapma Sosyolojisi •Gelişme ve Planlama Sosyolojisi •Hukuk Sosyolojisi •Edebiyat Sosyolojisi •Şehir Sosyolojisi •Kırsal Alan Sosyolojisi •Serbest Zaman Sosyolojisi •Spor Sosyolojisi •Dil Sosyolojisi •Gençlik Sosyolojisi •Yaşlılık Sosyolojisi •Uluslararası İlişkiler Sosyolojisi •Suç Sosyolojisi •Askeri Sosyoloji •Müzik Sosyolojisi •Sosyal Yardım Sosyolojisi •Tüketim Toplumu Sosyolojisi •Göç Sosyolojisi •Sosyolojinin Sosyolojisi.[2]

Yukarıdaki örnekleri daha da çoğaltmak mümkündür. Sosyal problemlerin durumu ve özelliğine göre bunlara başkaları da eklenecektir.

Bu aşırı ihtisaslaşmanın faydaları yanında, mahzurları da vardır. Böyle aşırı bir ihtisaslaşma, derinlemesine konuların ve sosyal problemlerin araştırılması imkânını sağlamasına karşılık, sosyolojinin genel teori ve kanunlarından uzaklaşma tehlikesini de beraberinde taşımaktadır. Bu ise parça ile bütünün açıklanması hatasına düşmek demektir.



[1]       K. Bilgiseven, Genel Sosyoloji, 5-6.

[2]       Zeki Arslantürk, “Sosyolojinin Dallara Ayrılması ve Günümüz Alman Okullarında Şekillenmesi”, G.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 1-2, Ankara 1988.