Makro Sosyoloji

Sosyal Bütünleşme

Bilindiği üzere Durkheim sosyal bütünleşmenin, geleneksel toplumda “mekanik dayanışma”, endüstri toplumunda “organik dayanışma” şeklinde olduğunu belirlemişti. Mekanik dayanışma ‘benzerlik’lere dayalı bir dayanışmadır. Benzerlikler toplumun kendisini bir bütün olarak görmesini ve sosyal ilişkilerin ‘bağlılık’ ilişkisi tarzında olmasını sağlamaktadır. Organik dayanışma ise ‘farklılık’lardan kaynaklanan dayanışma biçimidir. İş bölümünün artmasından ve işlevsel farklılaşmadan doğan farklılıklar, öncelikle toplumu değil, kendisini düşünen bir insan tipini yani ‘birey’i ortaya çıkarırken, yok ettiği bağlılık ilişkisinin yerine yeni bir dayanışma biçimi olan ‘bağımlılık’ ilişkisini yerleştirmektedir. A. Kurtkan Bilgiseven bu iki bütünleşme tipini “mânâ etrafında bütünleşme” ve “fonksiyonel bütünleşme” olarak isimlendirir ve gerçek bütünleş-meyi “mânâ etrafında bütünleşme” olarak kabul eder.  Günümüz toplumları geleneksel toplum ve en-düstri toplumu ideal tiplerinden hangisine yakınsa ona uygun bütünleş-me tipine ait çizgileri daha çok yansıtmakta, fakat genel değişme süreci endüstrileşme istikametinde olduğundan fonksiyonel bütünleş-menin ön plana çıktığı görülmektedir.