Soru İşareti Nedir, Kullanıldığı Yerler, Nerelerde Kullanılır, Kullanımı
Soru İşareti ( ? ) :
Soru işareti (?). cümlelerin sonunda nokta fonksiyonu gösterir. Yani soru işaretinden sonraki cümle büyük harfle başlar. Soru işaretinin kullanıldığı yerler sırasıyle şunlardır :
1) Soru anlamı taşıyan her cümlenin sonunda soru işareti kullanılır. Örnek:
- Yarın okula gidecek misin? Gidersen bana da haber ver.
- Dünkü maçı beğendiniz mi? Bence çok güzel bir maç oldu.
- Çalışmadığın takdirde sınıfta kalacağını, arkadaşlarına karşı mahcup olacağını, önceden kestirmen gerekmez miydi?
2) Bir birleşik cümle, soru anlamı taşıyan birçok cümleciklerden meydana gelmişse, soru işareti, her cümleciğin sonuna değil, bütün cümlenin sonuna konur. Örnek:
- Her gün nereye giderdi? Nerelerde dolaşırdı? Kimlerle konuşurdu? Nasıl vakit geçirirdi? (Yanlış)
- Her gün nereye giderdi, nerelerde dolaşırdı; kimlerle konuşurdu, nasıl vakit geçirirdi? (Doğru)
3) Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanıldığı gibi ince alay anlamında da kullanılır. Bu nitelikte kullanıldığı zaman parantez içine (?) alınır. Örnek :
- Bu işteki zekâsı(?) herkesi hayrette bıraktı.
- Bu elbisenizin ne fevkalâde(?) biçimi var.
İnce alay amacıyla kullanılan soru işareti, alaya dikkati çekmek, ya da alayın şiddetini biraz artırmak düşüncesiyle, yanına, ünlem de alabilir : (?!!) gibi,
4) İki tarih arasında bir olay anlatırken, başlangıç ya da bitiş tarihlerinde hangisini bilmiyorsa, yahut hangisi üzerinde şüphemiz varsa, onun yerine soru işareti kullanırız. Örnek :
- Fuzulî (?-1556) bir mutasavvıf Divan şairimizdir.
5) Doğrudan doğruya soru anlamı vermiyen cümlelerde soru işareti kullanmak yanlış ve hatalıdır. Örnek :
- “Bugün çarşıya çıksam mı?” diye düşünüyorum. (Yanlış)
- Arkadaşımıza, öğleden sonra ne yapacağımızı, nasıl vakit geçireceğimizi sordum? (Yanlış)
- Bugün çarşıya çıksam mı diye düşünüyorum. (Doğru)
- Arkadaşıma, öğleden sonra ne yapacağımızı, nasıl vakit geçireceğimizi sordum, (Doğru)
Meydana getireceğimiz herhangi bir yazı içinde, soru işaretini sık sık ince alay (istihza) anlamında kullanmak iyi bir şey değildir. Bunu, uygun sözlerle yapmak daha yerinde olur.