Sirkat Nedir, Ne Demektir, İslamda Sirkatin Şartları
Sirkat (ar. i.)
“Sirka” veya “serika” hırsızlık demektir. Yol kesicilik şekilde başkalarını malını alma için kullanılan “sirkat-i kübrâ” (büyük hırsızlık), dan ayırdetmek için, genel manâdaki hırsızlık için “sirkat-i suğrâ” (küçük hırsızlık) da denir. Belirli şartları taşıyan hırsızlık suçunun cezasına “hadd-i sirkat” adı verilir. Nasslar tarafından tayin edilmiş ağır bir ceza olması ve “hukukullah”tan (Allah hakkı olan hükümlerden) sayılması itibariyle, bu cezayı gerektiren hırsızlık suçunun tarifi bir takım kayıtlar taşımakta ve bu tarife tam tamına uymadığı takdirde bu ceza uygulanmamaktadır. Bu manâdaki hırsızlık suçunun maddî unsurunun oluşmuş sayılması için -İslâm hukukçularının çoğunluğuna göre- şu şartların bulunması gerekir:
Çalınan mal ile ilgili şartlar
- Başkasına ait bir mal olmalı,
- Kısa sürede bozulan (meyve, sebze, et gibi) mallardan olmamalı,
- Belirli bir değerde (Hanefî mezhebine göre en az bir dinâr değerinde) olmalı,
- Muhafaza altında bir yerden çalınmış olmalı.
Çalan kimse ile ilgili şartlar
- Aklî melekesi yerinde olmalı,
- Buluğ çağına erişmiş bulunmalı.
Şartları bulununca uygulanacak hadd-i sirkat (hırsızlık cezası), Kur’ân-ı Kerîm’de (K.6/39) hırsızın elinin kesilmesi şekiinde belirlenmiştir. Yukarıda belirtilen şartların mevcut olmaması veya bir şüphenin bulunması halinde bu ceza uygulanmaz; gerekiyorsa ta’z’îr cezası verilir (bk. Ta’zîr).