Sirimavo Bandaranaike Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

BANDARANAİKE, Sirimavo (1916 – 10 Ekim 2000)

Sri Lankalı siyasetçi. Dünyadaki ilk kadın başbakandır.

Sirimavo Ratwatte Dias Bandaranaike 17 Nisan 1916’da Seylan’da (bugün Sri Lanka) Ratnapura’da doğdu. 1940’da S.W.R.D. Bandaranaike ile evlendikten sonra, siyasal çalışmalara katılmaya başladı. Kadınların kurduğu Lanka Mahila Samitiya adlı kuruluşun başkan yardımcısı oldu. 1959’da S.W.R.D. Ban-daranaike’nin öldürülmesinden sonra Sri Lanka Özgürlük Partisi’nin başkanlığını üstlendi. 1960 seçimlerinde Özgürlük Partisi büyük bir çoğunlukla iktidara geldi ve Sirimavo Bandaranike, dünyadaki ilk kadın başbakan oldu. Savunma ve dışişleri bakanlıklarını da yürüttü.

Eşi, S.W.R.D. Bandaranaike’nin başlattığı Sim-hali milliyetçiliği siyasetini sürdürdü. Tüm özel okullar devletleştirildi, böylece eğitim sistemindeki Hıristiyan etkisi ortadan kaldırılmaya çalışıldı. Sosyal adaletçi bir iktisadi politika güdüldü ve devletçiliğe önem verildi. Bağlantısız bir dış politika izlendi.

1965’e doğru ülke ekonomisi bunalıma girdi, işsizlik, hayat pahalılığı, tüketim mallarında kıtlık ve devlet işletmelerinin verimli çalışamaması gibi nedenler, halkı yeni bir seçenek aramaya yöneltti ve 1965 seçimlerinde Batı yanlısı Birleşik Ulusal Parti iktidara geldi. Sri Lanka Özgürlük Partisi soldaki partilerle ittifak oluşturarak güçlü bir muhalefet başlattı.

1970 seçimlerinde Özgürlük Partisi bir koalisyon hükümeti oluşturarak yeniden iktidara geldi ve Bandaranaike başbakan oldu. Birleşik Ulusal Parti ise 157 milletvekilliğinden yalnızca 17’sini alabildi. 1971’de Halk Kurtuluş Cephesi adlı Mao yanlısı bir grup hükümeti düşürme girişiminde bulundu. Ağırlıklı o-larak kırsal bölgelerdeki Budist Simhali gençliğinin başlattığı bu ayaklanma birkaç hafta içinde bastırıldı.

Seylan 1972’de Sri Lanka Cumhuriyeti adını aldı. 1975’te devletleştirmelerin zamanlaması konusunda ortaya çıkan görüş ayrılıkları nedeniyle hükümette değişiklik yapıldı. Hükümetteki üç Troçkist üye muhalefete geçti. Komünist üyelerin de ayrılma eğilimi taşımasına karşın 1977’ye değin hükümetin birliği korunabildi. Çok sert geçen bir seçim kampanyasından sonra Birleşik Ulusal Parti büyük bir çoğunluk sağlayarak seçimleri kazandı. Sri Lanka Özgürlük Partisi’nin milletvekili sayısı 91’den 8’e düştü.

Bandaranaike, uluslararası ilişkilerde etkin bir siyasetçiydi. 1976’da Sri Lanka’da toplanan Bağlantısız Ülkeler Konferansı’nda başkan seçilmiş, birçok alanda Üçüncü Dünya ülkelerinin sözcülüğü görevini yürütmüştür.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi