Tarihi Şahsiyetler

Şeyhi Abdülkadir Efendi Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Şeyhi Abdülkadir Efendi (Ö. 1002/1594) Osmanlı şeyhülislâmı. 920’de (1514) İstanbul’da doğdu. Müeyyedzâde Abdurrahman Efendi’nin kardeşi olan Şeyh Hacı Efendi’nin oğlu­dur. Bundan dolayı Şeyhî lakabı ile ta­nınmıştır. İlk tahsilinden sonra Ebüssuûd Efendi’ye intisap etti ve ondan ders alarak mülâzım oldu. Öğretim hayatına Gelibolu’daki Sanca Paşa ve Bursa’daki Yıldırım medreselerinde başladı. Daha sonra 1551-1562 yılları arasında sıra­sıyla Çorlu’da Ahmed Paşa. İstanbul’da Haseki, Sahn-ı Seman, Ayasoîya ve Süleymaniye medreselerinde müderris­lik, ardından Şam, Mısır, Bursa ve İs­tanbul’da kadılık yaptı. 1570’te Anado­lu, 1571’de de Rumeli kazaskerliğine getirildi. 1573’te bu görevinden ayrıl­dı. 1583’te kendisine Süleymaniye Dârülhadisi müderrisliği verildi. 8 Mayıs 1587’de Çivizâde Mehmed Efendi’nin ölümü ile boşalan şeyhülislâmlığa geti­rildi. Şeyhülislâmlığı döneminde, çekilen malî sıkıntı yüzünden akçenin değerinin düşürülmesi ve bu değeri düşük akçe­nin askere ulufe olarak verilmek isten­mesi üzerine çıkan olaylar sırasında, bir grup sipahi Abdülkadir Efendi’ye, veri­len bu “Mağşuş akçe” ile esnafian zorla alınan eşya ve yiyeceğin helâl olup ol­madığını sormuştu. Abdülkadir Efen­di’nin “Haramdır” şeklindeki fetvası üze­rine gelişen ve tarihe Beylerbeyi Vak’ası adıyla geçen kanlı olaylar sonunda Ru­meli Beylerbeyi Mehmed Paşa ve Başdefierdar Mahmud Efendi idam edilir­ken, Vezîriâzam Siyavuş Paşa, bazı vezirler ve devlet erkânı ile birlikte 2 Ha­ziran 1589’da 250 akçe maaş ile o da azledildi. 27 Receb 1002’de [18 Nisan 1594] vefat etti; cenazesi Eyüp’te ken­di yaptırdığı mescidin hazîresine defne­dildi.

Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi