Şeyh Haydar Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HAYDAR [Şeyh] (1460-1488)

Safevi şeyhi. Safevi Tarikatı’na bağlı askeri bir birlik kurmuştur.

Şeyh Haydar, Amid’de (Diyarbakır) doğdu, 9 Temmuz 1488’de Elburz Dağı eteğinde Dartanat’ta pldü. Erdebilli Şeyh Cüneyd ile Akkoyunlu Uzun Hasan’ın kız kardeşi Hatice Begüm’ün oğlu, Şah I.İsmail’in babasıdır.

Haydar, dayısı Uzun Hasan’m gözetiminde Diyarbakır’da büyüdü. Dokuz yaşında dayısı ile birlikte Edebil’e gitti. Uzun Haşan törenle Haydar’ı babasının yerine Safevi Tarikatı’nın başına getirdi. Haydar’ı büyük amcası Cafer yetiştirdi. Uzun Haşan ölümünden (1478) az önce kızı Alemşah Begüm’ü Haydar’la evlendirdi.

Haydar, tarikat büyüğüne candan bağlı, derviş giysileri giymen,başlarına on iki dilimli kırmızı Haydari taç takan bir askeri birlik kurdu. Osmanlılar, başlarına giydikleri bu kırmızı taçtan ötürü Safeviler için “kızılbaş” deyimini kullanmıştır.

Haydar, öldürülen babasının öcünü almak için Şirvan hükümdarı Ferruh Yasar’a karşı 1488’de ayaklandı. Ferruh Yasar damadı Akkoyunlu Sultan Yakub’un yardımı ile savaşı kazandı. Savaşta öldürülen Haydar’ın kafası kesildi. Daha sonra cesedi Erdebil yakınında Kiyav’daki türbesine gömüldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi