Tarihi Şahsiyetler

Şeyh Abdülkadir Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ABDÜLKÂDİR. ŞEYH (1874-1950) Hindistanlı devlet adamı ve yazar. Babasının, maliye memuru olarak bulunduğu Pencap şehrinde doğdu. İlk ve orta tahsilini Lahor’da tamamladı. 1894’te aynı şehirde bulunan Foreman Christian College’den mezun oldu. Bir süre Öğretmenlik yaptı. Gazeteciliğe me­rakı yüzünden Lahor’a dönerek 189S’te Pencap Observer gazetesine girdi ve 1898’de aynı gazetenin yazı işleri mü­dürü oldu. 1901″de Urduca Mahzen ad­lı bir dergi çıkardı. Bu arada Lahor’da İslâmî ilimler alanında eğitim ve öğre­tim yapan bir yüksek okulda öğretmen­lik yaptı. 1904’te hukuk öğrenimi için İngiltere’ye gitti. 1907’de İstanbul’a ge­len Abdülkâdir, II. Abdülhamid ile görüştü ve Hamidiye madalyası ile taltif edildi. 1909 yılına kadar Delhi’de avu­katlık yaptı ve arkadaşı Şeyh Muhammed İkram ile Temeddün dergisini çıkardı. Daha sonra Lahor’a giderek mesleğini orada sürdürdü. 1911 yılında hukuk müşaviri sıfatıyla Layalpûr’a. 192l’de Lahor mahkemesi üyeliğine ta­yin edildi. Kısa bir süre sonra istifa ederek siyasete atıldı. Pencap Eyalet Meclisi’nde üye. başkan vekili ve baş­kan olarak görev yaptı. 1926’da Cenev­re’de toplanan VII. Milletler Cemiyeti’ne Hindistan temsilcisi sıfatıyla katıldı. 1927’de Madras’ta toplanan Hindistan Müslümanları Eğitim Konferansı’na başkanlık etti. Ertesi yıl İngiliz idaresi tarafından kendisine “Sir” unvanı veril­di. Lahor’a yerleştiği 1945 tarihine ka­dar Hindistan adalet ve hükümet teş­kilâtında önemli görevlerde bulundu. 1948’de Mahzen dergisini yeniden ya­yımlamaya başladı. Pencap Üniversitesi Urduca Bölümü’nde fahri dersler verdi. 9 Şubat 1950’de Lahor’da öldü.

Abdülkâdir, Urdu dili ve edebiyatının gelişmesine ve İngilizce’nin tesirinden kurtulmasına çalışmış, yayımladığı ga­zete ve dergilerde Hint yarımadasında­ki zengin İslâm kültür mirasının önemi­ni ve birleştirici rolünü dile getirmeye gayret etmiştir. Bu yönüyle onu Pakis­tan’ın manevî kurucularından saymak mümkündür.

İlgili Makaleler