33Sosyoloji Sözlüğü

SEMBOL

 

SEMBOL

 

Sembol terimi, bazen
gösterge (sign) ke­limesiyle aynı anlamda kullanılırsa da, da­ha sık olarak
göstergenin bir alt-sınıfı ola­rak kabul edilir. Çünkü gösterge, sembol ve
sembolize edilen şey arasındaki ilişkinin kasti veya uzlaşımsal tipte
olanlarını da kapsar.

Bazı yazarlar
göstergeyi, anlamın aracı ola­rak hizmet veren herhangi bir şeye işaret et­mek
üzere, sembolü ise birleşik gösterge ve anlama işaret etmek üzere kullanırlar.
Baş­kaları ise tam tersine, dilde en açık şekilde görülen anlamın sembollere
saymaca veya suni olarak eklendiğini söyleyerek, insan davranışının
karakteristiği olan “uzlaşım­sal” sembolik tepki üzerinde ısrarla
durur­lar. Kendisinden başka bir şeye işaret veya ifade eden herhangi bir jest,
gösterge veya kavram semboldür. Sembollerin incelen­mesi sosyal bilimler için
önemlidir. Zira onlar toplumsal fenomenlerdir ve müşterek duyguları kapsarlar
ve bu nedenle toplu­mun iç-tutarhğını ve kenetlenmesini sağ­larlar. Fakat aynı
zamanda sosyal çatışma­ları temsil eden sosyal işlev-bozukluklan da sözkonusu
olabilir ve tıpkı ritüel gibi sembol de, sık sık tüm beşeri kültürü içine
alacak derecede geniş kapsamlı bir kullanı­ma sahiptir.

(SBA)

Bk. Mit Sembolizm