Edebiyat

Şekerci Cemil Efendi Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Şekerci Cemil Efendi, (1867-1928) Türk bestekârı ve ud icracısı.

Asıl adı Ahmed Cemil’dir. İstanbul’da doğdu ve hayatının büyük bir kısmını burada geçirdi. Babası Şehzade Camii başimamlarından Hasan Tâhir Efendi, annesi Ayşe Sıdıka Hanım’dır. Küçük yaş­ta hafız oldu. On üç yaşında babasını kaybedince bir antikacının yanında, da­ha sonra da bir şeker imalâthanesinde çıraklık yaptı.

Bu yaşlarda sesinin güzelliğiyle dik­kati çeken Ahmed Cemil’in mûsikide ho­caları sultan mabeyincisi Ûdî Basri Bey ile ünlü hanende Enderunlu (Kel) Ali Bey’-dir. İki yıldan fazla bir süre ders aldığı Ali Bey’in onun mûsiki hayatında önem­li bir yeri vardır. Şehzadebaşında açtığı şekerci dükkânı da bilhassa devlet adam­larının sıkça uğradığı bir yer olmuştur.

On altı yaşında iken Sultan II. Abdülhamid’in kız kardeşlerinden Medîha Sultan’ın dairesine imam oldu. Daha sonra onun vasıtasıyla 1898’de Muzıka-i Hümâyun’un Türk mûsikisi kısmına ud sanat­kârı ve hocası olarak alindi; bu göreve 1911 “de kendi isteğiyle emekli oluncaya kadar devam etti.

1912de Hidiv II. Abbas Hilmi Paşa’nın daveti üzerine Mısır’a gitti. Kahire’de hânedan ve saray mensuplarına ud ve mû­siki dersleri verdi. Orada kaldığı on altı yıl zarfında bir taraftan da şekerci dük­kânı açıp Türk şekerciliğini tanıttı.

Bu dönemde sultanî-i cedîd adıyla ye­ni bir makarn terkip eden Cemil Efendi, bu makamda bir peşrevle bir saz semaisi bestelemiştir. Kahire’de vefat eden ve oraya gömülen bestekârın ölümünden sonra İstanbul’un Beyazıt semtinde bir sokağa Şekerci Cemi! Bey adı verilmiştir.

Zamanının musikişinasları arasında bil­hassa bestekârlığı ve sâzendeliğiyle şöh­rete ulaşan, çeşitli makamlarda kırkın üzerinde saz ve söz eseri besteleyen Ce­mil Efendi. Hüseyin Sadeddin Arel’in mû­siki nazariyatı ve ud hocalığını da yap­mıştır. Cemil Efendi’nin hayatı boyunca devam ettirdiği şekercilik mesleğini da­ha sonra oğullan sürdürmüş ve Şehza-debaşı’ndan Kadıköy’e naklettikleri dük­kân “Cemilzâde” adıyla yakın zamana Ka­dar işletilmiştir.

Diyanet İslam Ansiklopedisi