Şekerci Cemil Efendi Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi
Şekerci Cemil Efendi, (1867-1928) Türk bestekârı ve ud icracısı.
Asıl adı Ahmed Cemil’dir. İstanbul’da doğdu ve hayatının büyük bir kısmını burada geçirdi. Babası Şehzade Camii başimamlarından Hasan Tâhir Efendi, annesi Ayşe Sıdıka Hanım’dır. Küçük yaşta hafız oldu. On üç yaşında babasını kaybedince bir antikacının yanında, daha sonra da bir şeker imalâthanesinde çıraklık yaptı.
Bu yaşlarda sesinin güzelliğiyle dikkati çeken Ahmed Cemil’in mûsikide hocaları sultan mabeyincisi Ûdî Basri Bey ile ünlü hanende Enderunlu (Kel) Ali Bey’-dir. İki yıldan fazla bir süre ders aldığı Ali Bey’in onun mûsiki hayatında önemli bir yeri vardır. Şehzadebaşında açtığı şekerci dükkânı da bilhassa devlet adamlarının sıkça uğradığı bir yer olmuştur.
On altı yaşında iken Sultan II. Abdülhamid’in kız kardeşlerinden Medîha Sultan’ın dairesine imam oldu. Daha sonra onun vasıtasıyla 1898’de Muzıka-i Hümâyun’un Türk mûsikisi kısmına ud sanatkârı ve hocası olarak alindi; bu göreve 1911 “de kendi isteğiyle emekli oluncaya kadar devam etti.
1912de Hidiv II. Abbas Hilmi Paşa’nın daveti üzerine Mısır’a gitti. Kahire’de hânedan ve saray mensuplarına ud ve mûsiki dersleri verdi. Orada kaldığı on altı yıl zarfında bir taraftan da şekerci dükkânı açıp Türk şekerciliğini tanıttı.
Bu dönemde sultanî-i cedîd adıyla yeni bir makarn terkip eden Cemil Efendi, bu makamda bir peşrevle bir saz semaisi bestelemiştir. Kahire’de vefat eden ve oraya gömülen bestekârın ölümünden sonra İstanbul’un Beyazıt semtinde bir sokağa Şekerci Cemi! Bey adı verilmiştir.
Zamanının musikişinasları arasında bilhassa bestekârlığı ve sâzendeliğiyle şöhrete ulaşan, çeşitli makamlarda kırkın üzerinde saz ve söz eseri besteleyen Cemil Efendi. Hüseyin Sadeddin Arel’in mûsiki nazariyatı ve ud hocalığını da yapmıştır. Cemil Efendi’nin hayatı boyunca devam ettirdiği şekercilik mesleğini daha sonra oğullan sürdürmüş ve Şehza-debaşı’ndan Kadıköy’e naklettikleri dükkân “Cemilzâde” adıyla yakın zamana Kadar işletilmiştir.
Diyanet İslam Ansiklopedisi