Şehremini

Kelime olarak şehrin emini, yani güvenilir kimsesi demektir. Bununla beraber idari ıstılah olarak çok farklı bir maná ifade eder. Osmanlı döneminde bilhassa Tanzimat’a kadar devam eden süre içinde saray işleri ile uğraşan bir memur durumunda olan şehremini, 1854 senesinden sonra da günümüz belediye reislerinin yaptığı vazifeleri yerine getirmekle yükümlü bir görevli durumundadır.

Fatih Sultan Mehmedin kanunnâmesinde ismi zikredilen ve yüksek bir görevli olan şehremini, terfi ederse defterdar olurdu. Devlet protokolunda yeri bulunan şehremini, Divan-ı Hümayun hocalarındandı. Şehreminleri başlarına kafesi destarlı kavuk giyerlerdi. Şehreminliğine tayin edilen bir kimse, Paşakapısı’nda Sadrazamın huzurunda hil’at giyer daha sonra da Bostancı karakulağı ile birlikte saraya gidip Darü’s-saade ağasından da ayrıca hil’at giyerdi. Şehremini dairesi sarayın birinci avlusunda yâni Bâb-ı Hümâyun ile orta kapı arasındaki sahanın solunda idi. Emrinde çeşitli görevliler vardı. Padişahlar sefere gitseler bile onlar gitmezlerdi. Resmi binaların inşa ve tamirinde Mimarbaşı ile aralarında sık sık ihtilaf çıkardı. Hicri 858 tarihinden 1247 senesine kadar devam eden bu ünvan yukarıda verilen tarihte kaldırılmıştı. Ancak daha önce de bahsedildiği gibi ikinci defa konması 1271 tarihindedir. Fakat bu ikinci seferki vazifesi tamamen farklıdır. Cumhuriyetle birlikte bu da son buldu.