Sebük Tegin Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

SEBÜKTİGİN ( ? – 997) Gazneli hükümdarı. Gazneliler Devleti’nin kuruluşunu tamamlayarak doğuda ve batıda fetihler yapmıştır.

Doğum tarihi ve yeri bilinmiyor. Belh yakınlarında öldü. Isık-göl dolaylarında yaşayan Barsgan Türkleri’n-den Çok Kara Berçkem’in oğludur. Bir baskın sırasında tutsak edilerek Sâmâniler’in önemli komutanlarından Alptigiıı’e satıldı. On iki yaşındayken Müslüman olarak özgürlüğüne kavuştu. Yetenekleriyle dikkat çekerek kısa zamanda yükseldi ve Alptigin’in kızıyla evlendi. 962’de Alptigin’le birlikte Sâmâni Hükümdarı II. Nuh b. Mansur’un ordusunu yenerek Gazne’nin işgalinde rol oynadı. Gazne Devleti’ni kuran Alptigin’in 963’te ölmesiyle yerine geçen oğlu Ebu İshak İbrahim’i 964’te Bilgetigin’le birlikte yönetimden uzaklaştırarak Fer-van’da yönetime geçti. Gazne’yi yöneten Bilgetigin’i deviren Piri’yi yenerek 20 Nisan 977’de Gazne’de hükümdarlığını ilan etti. İlk olarak Büst ve Kusdar’ı alarak batıda durumunu güçlendirdikten sonra Hindistan’a yöneldi. Hindu Şahı Caypal’ı 979’da yenerek Gazne’nin doğu ve kuzeyindeki önemli yerleri, bugünkü Afganistan ve Belucistan’m büyük bölümünü ele geçirdi. Kalaç Türkleri’ni ve Afganlar’ı egemenliği altına aldı. 994’te II. Nuh’un anlaşmazlığa düştüğü Horasan ve Herat valileri Ebu Ali Simcur’u ve Faik’i yenerek daha da güçlendi ve başarıları nedeniyle kendisine Nasıru’d Devle sanı, oğlu Mahmud’a (Gazneli) ise Seyfü’d-Devle sanı verildi. 995’te Ebu Ali Simcur ve Faik’i Tûs yakınında yenerek Horasan’a yönelik saldırılara son verdi. 996’da II. Nuh’un isteği üzerine Karahanlılar’ın Sâmâniler üzerine saldırıda bulunmasını önleyerek iki devlet arasında bir antlaşma yaptı.

Gazneliler Devleti’ni doğunun en güçlü İslam devleti durumuna getiren Sebüktigin bir süre sonra Belh’te hastalandı ve Gazne’ye giderken yolda öldü. Yerine geçen oğlu Mahmud döneminde devlet en geniş sınırlarına ulaştı.

Türk Ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi