Samuel Clarke Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

CLARKE, Samuel (1675-1729)

İngiliz, tannbilimci, düşünür. Leibniz’e karşı Newton’u savundu. Hobbes’un toplumsal anlaşma öncesindeki durumda “iyi” ile “kötü”nün göreceli olduğu görüşünü eleştirdi.

Nortvich’te doğdu, Londra’da öldü. Babası İngiliz Parlamentosu’nda Norwich temsilcisiydi. Önce Norsvich’te, sonra Cambridge Üniversitesi Caius College’da eğitim gördü. Newton’un fiziğine oradayken ilgi duydu. Bunu yalnız başına çalışarak öğrendi. O sıralar üniversitelerde ders kitabı olarak okutulan, Jacques Rouhault’nun Descartesçı fiziği idi. Clarke bu kitabı Latince’ye çevirerek, dipnotlarda Rouhault’ nun açıklamalarına karşı Newton’unkileri verdi. Daha sonraları, Clarke, Newton’la arkadaş olmuş ve onun Opticks adlı kitabını Latince’ye çevirmiştir. Ingiltere’de Newton’un yeni kuramının Descartesçı fiziğin yerini almasında yararı dokunan Clarke, Leib-niz ile yazışmalarında Newton’un görüşlerini savunmasıyla da ün yapmıştır.

Üniversiteden mezun olduktan sonra papaz oldu. Çeşitli dinsel görevlere atanarak yükselmesini sürdürdü ve sonunda Kraliçe Anne’ın yanma alındı. Westminster’daki St.James Kilisesi başrahipliği olan son görevini, ölene dek, 20 yıl sürdürdü.

Samuel Clarke, bir yandan geniş matematik ve fizik bilgisi olan bir bilim adamı, öte yandan da ahlak ve tanrıbilim konularında yapıt veren bir din adamıydı. Bu değişik yönleri bir araya getirmesi, onu, doğa-biliminde deneyci bir yaklaşım benimserken, ahlak ve tanrıbilimde usçuluğu benimsemeye itti. Bir felsefeci olarak Ingiliz deneyciliğine tepki gösterenler arasında sayılırken, bilim adamı olarak kendi çağında Newton’u en iyi anlayanlar arasındaydı.