Samed Behrengi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Kitapları, Hakkında Bilgi

BEHRENGİ, Samed (1939-1968)

Iranlı yazar. Alegorik masal ve öyküleriyle tanınmıştır.

Tebriz kentinde doğdu. On bir yıl Azerbaycan köylerinde ilkokul öğretmenliği yaptı. Köylerde öğretmenlik yaptığı sırada Azeri halk edebiyatı ile ilgili incelemelere girişti. 1960’larda çocuklar için masal ve öyküler yazmaya başladı. Yazdığı alegorik öykülerin taşıdığı toplumsal eleştiri öğesi İran gizli polisi tarafından izlenmesine yol açtı. Öykülerini çeşitli takma adlarla yayımladı. Küçük Kara Balık masalıyla İtalya’da en iyi yabancı çocuk kitabına verilen Buluni altın ödülünü aldı. 1968’de Aras nehrinde boğulmuş olarak bulundu. Halk arasında ölümüne İran gizli polisi SAVAK’ın neden olduğu söylentisi yayıldı.

Behrengi masallarını çocuklar için yazdı, ancak her masal bir kıssa niteliği taşıdığı için bunlarda büyükler için de mesajlar bulmak mümkündü. Sansür koşulları altında yazan çoğu yazar gibi alegoriyi toplumsal eleştiri için bir araç olarak kullandı. Aisopos türünde yazdığı hayvan öykülerinde insanoğlunun bilme-öğrenme çabasını ve elbirliğinin gücünü dile getirdi. Gittikçe geliştirdiği lirik üslubu, alegorilerinin siyasal mesajlar için salt bir perde olmasını engelledi; yarattığı gerek insan, gerekse hayvan tiplerin özgürlük ve bilinmeyeni kavrama mücadelesi onların alegorik figürler olmanın ötesinde bir gerçeklik ve canlılık kazanmasını sağladı. Behrengi’nin birçok kitabı Türkçe’ye çevrilmiştir.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi