Salvador Luria Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LURİA, Salvador (1912 –  6 Şubat 1991)

İtalyan asıllı ABD’li biyoloji bilgini. Bakteri ve virüslerdeki genetik süreçlere ilişkin çalışmalarıyla Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’ne ortak olmuştur.

Salvador Edward Luria 13 Ağustos 1912’de Torino’da doğdu. Torino Üniversitesi’ndeki tıp öğrenimini 1935’te tamamladıktan sonra Fransa’ya giderek, 1938-1940 arası Paris Radyum Enstitüsü’nde araştırmacı olarak çalıştı. 1940’tan 1942’ye değin ABD’de, New York’taki Columbia Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde araştırma asistanı, 1942-1943 arası Gug-genheim bursuyla Vanderbilt ve Princeton üniversitelerinde araştırma görevlisi olarak bulundu. 1943’te bakteriyoloji okutmanı olarak göreve başladığı India-na Üniversitesi’nde 1947’de doçentliğe getirilen ve aynı yıl ABD uyruğuna geçen Luria, 1950’den 1959’a değin Illinois Üniversitesi’nde mikrobiyoloji profesörlüğünü, 1959-1964 arası Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) Mikrobiyoloji Bölüm başkanlığını üstlendi. 1984’te, MIT’deki profesörlüğünü ve 1965 ’te danışman üyeliğine getirildiği Saik Enstitüsü’ndeki görevini sürdürmekteydi. ABD ve Avrupa’daki çeşitli bilim kuruluşlarının madalyaları İşında, bakteri genetiğine katkıları nedeniyle 1969’da Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü Delbrück ve Hershey ile bölüştü.

ABD’ye gittiği yıl biyoloji bilgini Max Delbrück ile tanışan ve 1917’den beri varlığı bilinen bakteriyo-fajlar (bakteri virüsleri) üzerinde ortak araştırmalara başlayan Luria, 1942’de elektron mikroskobu yardımıyla bakteriyofajı görüntüledi. Elde ettiği mikrog-raf, bakteriyofajın, yuvarlak bir baş ile bir kuyruktan oluştuğuna ilişkin önceki tanımları destekler nitelikteydi. 1943’te Delbrück ve Luria’nın, bakteri virüslerindeki değşinim olgusunu ve bu virüslerde genetik malzemenin değişikliğe uğradığını açıklamaları bilim çevrelerinde geniş yankılar uyandırdı. Ardından, bakteriyofajlara konak olmuş bakteri kültürlerinde beliren dirençli türlerin değşinim sonucu ortaya çıktığını ve doğal seçme yoluyla varlığını sürdürdüğünü gösteren, 1945’te bakteri hücreleri içinde yaşayan virüslerin de değşinime uğradığını, böylece bu basit canlılarda da evrimleşme yeteneğinin bulunduğunu kanıtlayan Luria ve Delbrück’ün çalışmaları, bakteri genetiğindeki hızlı gelişmenin yolunu açan önemli bir adımdır.

•    YAPITLAR (başlıca): General Virology, 1953, (“Genel Viroloji”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi