Sa’dullah İzzet Efendi kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Sa’dullah İzzet Efendi kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Alim şairlerden ve riyaziyenin «nücum» şubesi mutehassıslarından mütefennin bir zat olup Ankaralıdır. Şair tezkirelerinden (Fatin) tezkiresinde yazılan hal tercemesinde tarikat pirlerinden Hacı Bayram-ı Veli’nin sülalesinden olduğu yazılıdır. Usulü üzere tahsilini ikmalden sonra naiblik ve muftilik gibi şer’i vazifelerde bulunarak bilahare doğum yeri olan Ankara’da ikamet ve inzivaya çekilip 1264 (1848) tarihinde orada vefat etmiştir. Divan-ı ile heca harfleri sırasına göre tertib edilmiş iki büyük cildi ihtiva eden (Mecmua-yı Muntehabat)’ı vardır ki el yazısı ile yazılı yegane nüshası hafidi Galib Bey’de mahfuz olup birinci cildi Osmanlı ve İran şairlerinin şiirlerini toplamıştır. İkinci cildi de aşağıdaki dokuz fasıl üzerine tertib edilmiştir:

1 Hazine-i Mekatib tarzında mensur eserler,

2 Muhtelif fetvalar,

3 Usul-i sak, 4,5,6 ve 7. fasıllar Arapça ve Farsça bazı darb-ı mesel ve beyitlerin şerhi,

8 Gelenbevi İsmail Efendi’nin (Hesab) risalesi,

 9 Reisu’l-Küttab Raif Mahmud Efendi’nin (Coğrafya)sının bir kısmı derc edilmiştir.

Uluğ Bey (Zic)’inin ta’dilatının muhavvelatı ile ahkam-ı nücum ve cedvellerden bahseden büyük kıt’a (boy)daki (Mecmua-yı Riyaziye)’si de sabık Maarif Naziri Haşim Paşa’nın hususi Kütübhanesindedir. Yıldızların hesablar ve hususiyle «ahkam» şubesinde fevkalade mahir olup seyyarelere (gezegenlere) ma’tuf atayanın kolaylıkla bulunması için muntazam bir usul keşf ettiği gibi derin tecrübelerine atfen (Eşçar-ı Esmar) ismindeki «nücum» kitabının «ahkam»a taalluk eden bazı aksamını da ta’dil ve tashih eylemiştir.

Kaynak: Osmanlı Müellifleri, Bursalı Mehmed Tahir Bey, Meral Yayınevi, 3. Cilt.