Edebiyat Sözlüğü

Rudolf von Jhering Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

JHERING, Rudolf von (1818-1892) Alman, hukukçu. Hukukta sosyolojik akımın kurucularındandır.

22 Ağustos 1818’de Aurich’de doğdu, 17 Eylül 1892’de Göttingen’de öldü. Heidelberg, Münih ve Göttingen üniversitelerinde hukuk öğrenimi gördükten sonra 1842’de Berlin Üniversitesi’nden doktorasını aldı. 1845’te Roma hukuku profesörü oldu. 1842-1892 arasında Basel, Rostock, Kiel, Giessen, Viyana ve Göttingen üniversitelerinde hukuk dersleri verdi. 1872’de Avusturya imparatoru tarafından soyluluk unvanı verildi.

Jhering, hukuk felsefesinde 19.yy’a damgasını vuran pozitivizmden etkilenmiştir. Gelişen toplum bilimlerinin ışığında hukuku bir toplumsal olgu olarak değerlendirmiştir. Yararcılık akımından ve klasik iktisattan da etkilenen Jhering, J.Bentham’m bireyci kuramının tersine toplumsal gereksinimlerin belirleyiciliğini vurgulamıştır. Ayrıca iktisadi yaşamın insan için önemine dikkati çekmiştir. Hukuk bilimi alanında hukuksal kuramların toplumsal koşullara ve iktisadi kuramlara bağlı olarak şekillendiğini ilk ortaya atan Jhering’dir. Bunun yanı sıra belirleyici etmen olarak iktisat dışı değerlerin ve ahlakın önemini de vurgulamıştır.

Jhering ilk yıllarda Roma Hukuku’nun etkisinde kalmıştır. 1868’de mülkiyet üzerine yazdığı bir incelemede hukukta geleneksel yöntem olan kavramsal çözümlemeyi kullanmıştır. Hukuku kendi kendine yeten bir sistem olarak değerlendiren Jhering bir sorunu çözebilmek için mantıkla kurulmuş hukuki kavramları bilmenin yeterli olduğunu savunmuştur. Daha sonra hukukun kutsal ve dokunulmaz görüntüsünü yıkıp, yaşamın içinde ele almak gerekliliğini ileri sürmüştür. Der Kampf ums Recht (“Hak İçin Mücadele”) adlı kitabında bireyin yasal haklarına yapılan saldırının aynı zamanda kişiliğine yönelik bir hakaret olduğunu ve dolayısıyla kişi için saldırıyı geri çevirmenin ahlaki bir görev olduğunu, kişinin yasal hakkını aramasının onun topluma olan bir borcu olduğunu ileri sürmüştür. Jhering etki uyandıran ve yirmi dile çevrilen bu kitabında kişinin yasal ve ahlaki hakları ve görevlerinden kalkarak toplum düşüncesine varmıştır. Kavramsal çözümleme yöntemini terkeden Jhering, felsefesini toplum, devlet ve hukuk ilişkisi üzerinde yoğunlaştırmıştır. En önemli çalışması sayılan Der Zweck im Recht (“Hukukta Amaç”) adlı kitabında sosyolojik görüşleri ışığında hukuk felsefesini geliştirmiştir. Hukukta sosyolojik akım olarak bilinen görüşün temellerini attığı bu yapıtında hukukun özünün ve anlamının toplum için öneminden kaynaklandığını öne sürmüştür.