Sosyoloji
Rönesans Döneminde Ütopyalar
Rönesans
Döneminde Ütopyalar
Döneminde Ütopyalar
Thomas More
(1478-1535) bakanlık yapmıştır. VIII. Henri’nin eşinden boşanıp ikinci bir
evlilik yapmasına adalet bakanı olarak izin vermeyince 1535 yılında idam
edilmiştir. Sınıfsız bir toplum tasavvur ettiği Ütopia adlı eseriyle meşhurdur. Bu
devlette sosyal adalet ve eşitlik ilkesi adına özel mülkiyet yasaklanır.
Bu toplumda para ve altın kullanımı yasaktır.
Ağır ve pis işleri köleler yapar. Köleler ya
savaş esirleri ya da ağır suç işleyip cezasını çeken kişilerdir. Farklı dinlere inanan kişilere hoşgörüyle yaklaşılır.
(1478-1535) bakanlık yapmıştır. VIII. Henri’nin eşinden boşanıp ikinci bir
evlilik yapmasına adalet bakanı olarak izin vermeyince 1535 yılında idam
edilmiştir. Sınıfsız bir toplum tasavvur ettiği Ütopia adlı eseriyle meşhurdur. Bu
devlette sosyal adalet ve eşitlik ilkesi adına özel mülkiyet yasaklanır.
Bu toplumda para ve altın kullanımı yasaktır.
Ağır ve pis işleri köleler yapar. Köleler ya
savaş esirleri ya da ağır suç işleyip cezasını çeken kişilerdir. Farklı dinlere inanan kişilere hoşgörüyle yaklaşılır.
More, Ütopya’sında daha çok toplumsal koşulların
iyileştirilmesiyle ilgilenmektedir.
iyileştirilmesiyle ilgilenmektedir.
Tommaso Campanella (1568-1639)
Tommaso Campanella (1568-1639) Güney İtalya’da
doğdu ve küçük yaşlarda Dominiken mezhebine girdi. Erken yaşlardan itibaren
Aristoteles muhalifi oldu.
doğdu ve küçük yaşlarda Dominiken mezhebine girdi. Erken yaşlardan itibaren
Aristoteles muhalifi oldu.
Ona göre, felsefi bilgi ve her türden
bilim, yalnızca duyumun farklı biçimleridir. Doğa aynı zamanda Tanrının bir
görünümüdür. İnanç ise bir bilgi biçimidir. Bu düşüncelerinin bereketini 27 yıl
hapis yatarak gördü.
bilim, yalnızca duyumun farklı biçimleridir. Doğa aynı zamanda Tanrının bir
görünümüdür. İnanç ise bir bilgi biçimidir. Bu düşüncelerinin bereketini 27 yıl
hapis yatarak gördü.
Güneş Ülkesi adlı eserinde şiddetten, baskıdan,
düzensizlik ve akıl dışılıklardan arınmış, eşitlik ve sosyal adalet ilkelerini
gerçekleştirmiş, doğa ile uyum içinde olan ideal bir toplum düzeni betimlenir.
düzensizlik ve akıl dışılıklardan arınmış, eşitlik ve sosyal adalet ilkelerini
gerçekleştirmiş, doğa ile uyum içinde olan ideal bir toplum düzeni betimlenir.
Yapıt, Colomb’un keşif gezilerine katılmış
Cenovalı bir kaptanla Ospitalario adlı kişi arasında geçen şiirsel bir konuşmadır.
Cenovalı bir kaptanla Ospitalario adlı kişi arasında geçen şiirsel bir konuşmadır.
Campanella’ya göre ideal devlet parçanın
bütünde, bütünün parçada birbirini tamamladığı ideal bir politik birliktir.
Güneş Ülkesi dediği yer, Seylan’a bağlı Topraban adasındadır. Burada mülkiyet
yani mal mülk ve kazanç ayrımı yoktur. Ülkenin dünya görüşünde bilim ve felsefe
egemendir. Devletin başında hem filozof
hem de rahip kimliği olan bir hükümdar bulunmaktadır. Yardımcıları Güç, Akıl ve
Sevgi adlarını taşırlar. Bütün bilimler Bilgi adı verilen tek bir kitapta şaşırtıcı
bir açıklıkla özetlenmiştir.
bütünde, bütünün parçada birbirini tamamladığı ideal bir politik birliktir.
Güneş Ülkesi dediği yer, Seylan’a bağlı Topraban adasındadır. Burada mülkiyet
yani mal mülk ve kazanç ayrımı yoktur. Ülkenin dünya görüşünde bilim ve felsefe
egemendir. Devletin başında hem filozof
hem de rahip kimliği olan bir hükümdar bulunmaktadır. Yardımcıları Güç, Akıl ve
Sevgi adlarını taşırlar. Bütün bilimler Bilgi adı verilen tek bir kitapta şaşırtıcı
bir açıklıkla özetlenmiştir.
Yaşam da dâhil her şey ortaklaşadır. Tüm
çocuklar devletindir ve devlet tarafından büyütüp eğitilirler.
çocuklar devletindir ve devlet tarafından büyütüp eğitilirler.
Öğrenciler yeteneklerine bağlı olarak farklı
meslekler için özel eğitim alırlar ve herkes yeteneklerine göre bir işe yerleştirilir.
Hiçbir konu rastlantıya bırakılmaz.
meslekler için özel eğitim alırlar ve herkes yeteneklerine göre bir işe yerleştirilir.
Hiçbir konu rastlantıya bırakılmaz.
Kentin duvarlarında çeşitli resimler vardır
ve bu resimler eğitim ve öğretimin önemli bir parçasıdır.
ve bu resimler eğitim ve öğretimin önemli bir parçasıdır.
Günlük çalışma 4 saatle sınırlıdır. Çalışma dışındaki vakitler bireysel gelişimi amaçlayan
etkinliklere ayrılmıştır.
etkinliklere ayrılmıştır.
Campanella adı gibi aydınlık olan ülkeyi
bilgi ve bilimin aydınlatmasını istemiştir.
bilgi ve bilimin aydınlatmasını istemiştir.
Francis
Bacon (1561-1626)
Bacon (1561-1626)
Yeni Atlantis (Nova Atlantis) adlı yapıtında
bilimsel ve teknik gelişmelerin toplum ve devlet yapısını belirlediği bir
ütopya kaleme almıştır. Güney Yarım Kürede Büyük Okyanusun ortalarında yer alan
Ben Salem isimli bir adada kurulmuş olan bu devlet dış dünyadan kopuk bir yaşam
sürdürmektedir. Işık Toplayıcıları adı verilen 12 kişilik grup 12 yılda bir gizlice
yabancı ülkelere giderek son bilimsel gelişmeleri ülkeye taşırlar.
bilimsel ve teknik gelişmelerin toplum ve devlet yapısını belirlediği bir
ütopya kaleme almıştır. Güney Yarım Kürede Büyük Okyanusun ortalarında yer alan
Ben Salem isimli bir adada kurulmuş olan bu devlet dış dünyadan kopuk bir yaşam
sürdürmektedir. Işık Toplayıcıları adı verilen 12 kişilik grup 12 yılda bir gizlice
yabancı ülkelere giderek son bilimsel gelişmeleri ülkeye taşırlar.
Ülkeyi bir bilim kurulu yönetmektedir.
Süleyman Evi denilen yerde çalışmalarını sürdüren ve Bilimler Haznesi adıyla anılan
bu kurulunun (Kurul 36 kişiden oluşur) görevi “olayların sebepleri ve gizli
nedenleri üzerine bilgi edinmek, mümkün olan her şeyi yapabilmek için insanın
doğa üzerine egemenliğinin sınırlarını genişletmektir.”
Süleyman Evi denilen yerde çalışmalarını sürdüren ve Bilimler Haznesi adıyla anılan
bu kurulunun (Kurul 36 kişiden oluşur) görevi “olayların sebepleri ve gizli
nedenleri üzerine bilgi edinmek, mümkün olan her şeyi yapabilmek için insanın
doğa üzerine egemenliğinin sınırlarını genişletmektir.”
—
Modern
Felsefe I
Felsefe I
Prof. Dr. Sara Çelik
Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No:
2588
2588
Haziran 2012, Eskişehir