Kimdir

Romulo Betancourt kimdir? Hayatı ve eserleri

Romulo Betancourt kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1908) Venezuelalı devlet adamı. Venezuela’ da demokrasinin yerleşmesi ve iktisa­di kalkınmanın sağlanması için çalış­mıştır. 22 Şubat 1908’de Venezuela’da Miranda’da doğ­du. Orta tabakadan bir aileden geliyordu. Caracas Üniversitesi’nde eğitimini sürdürdüğü sırada General Juan Vicerte Gomez’in diktatörlüğüne karşı öğrenci­lerin başlattıkları protesto hareketlerine önderlik etti. 6 Nisan 1928’de ayaklanma başarısızlıkla sonuçlandı ve Betancourt tutuklandı. Birkaç hafta tutuklu kal­dıktan sonra serbest bırakıldı. Muhalefeti sürdürdüğü gerekçesiyle Kostarika’ya sürgüne yollandı. Burada Komünist Partisi’ne girdi. Ancak Kostarika Komü­nist Partisi III. Entemasyonal’e girme kararı alınca ayrıldı.

1935’te diktatör Gomez’in ölümü üzerine ülkesi­ne döndü. Sosyal adaletçi Demokratik Ulusal Parti’ nin (Partido Democratico Nacional-PDN) kurulma­sına öncülük etti. General Eleazar Lopez Contreras hükümeti 1937 ortasında partiyi yasaklayınca bir süre gizlendi. 1939’da yakalandı ve Şili’ye sürgüne gönde­rildi.

1941’de Isaias Medina Angarita devlet başkanı olunca yeniden ülkesine döndü. PDN’nin devamı niteliğinde Demokratik Hareket (Accion Democrâtica-AD) adlı partiyi kurdu. Parti, Isaias Medina’ya karşı en güçlü muhalefet hareketi durumuna geldi. 1945’te yapılması gereken seçimlerin yasaklanması üzerine AD genç subayların da desteğiyle bir darbe yaparak iktidarı ele geçirdi. Betancourt, devlet başka­nı oldu.

Betancourt’un devlet başkanlığı sırasında de­mokratik bir anayasa hazırlandı, çeşitli toplumsal sorunları çözmeye yönelik bir reform programı yürürlüğe kondu. Yabancı petrol şirketleri üstündeki devlet denetimi artırıldı ve kârlarının % 50’sini ülke içinde bırakma zorunluluğu getirildi. Sınai kalkınma­yı hızlandırmak amacıyla Venezuela Kalkınma Örgü­tü kuruldu, işçilerin ve köylülerin örgütlenmesi desteklendi. Bir tarım reformu yasası çıkarılarak köylülere toprak verilmeye başlandı.

1948’de yapılan genel seçimlerde AD’nin adayı Romulo Gallegos devlet başkanı seçildi. Bir yıl sonra Marcos Perez Jimenez bir darbe daha yaparak Gallegos’u devirdi. Betancourt yemden sürgüne yollandı. On yıl boyunca ABD, Küba, Puerto Rico ve Kostarika’da dolaştı. Yasaklanan AD’nin yurt dışın­daki üyelerini örgütledi.

Jimenez 1958’de devrilince ülkesine döndü. Ara­lık 1958’de yapılan seçimlerle devlet başkanı oldu. 1963’e değin süren devlet başkanlığı döneminde 50.000 aileye toprak dağıtıldı. Örgütlü işçi hareketi gelişti. Toplu sözleşmeler yaygınlaştı. Kalkınma Ör­gütü aracılığıyla dış rekabete açılan şirketler destek­lendi.

Betancourt 1963’te başkanlık süresini tamamla­dı. Yapılan seçimlerde AD’nin adayı Raul Leoni devlet başkanı seçildi. Betancourt bağımsızlıktan son­ra Venezuela tarihinde seçimle işbaşına gelerek süresi­ni tamamladıktan sonra devlet başkanlığını seçimle devreden ilk başkandı.

1964’ce yurt dışına çıktı. 1972’ye dek İsviçre’de yaşadı. El petroleo de Venezuela (“Venezuela Petro­lü”) adlı bir kitap yazdı. 1973 seçimlerinden önce Venezuela’ya döndü ve seçim kampanyası sırasında AD’ye destek oldu. Seçimler, AD’nin zaferiyle so­nuçlandı ve Carlos Andres Perez devlet başkam oldu.

El petroleo Venezuela, (“Venezue­la Petrolü”).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 16. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983