Roman Ghirshman Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GHIRSHMAN, Roman (1895 – – 5 Eylül 1979)

Rus asıllı Fransız arkeolog. İran’da yönettiği kazılarla tanınmıştır.

3    Ekim 1895’te Rusya’da, Harkov’da doğdu. Öğrenimini Sorbonne Üniversitesi’ne bağlı Ecole Pratique des Hautes Etudes’de tamamladıktan sonra bir süre de Ecole du Louvre’da öğrenim gördü. 1946’da Sorbonne Universitesi’nde edebiyat doktoru oldu.

1930’da Fransız arkeoloji grubu ile birlikte Irak’ da kazılara katıldı. 1930-1932’de Fransız arkeolog Contenau ile İran’ın Orta Zagros bölgesinde Nihavend yakınlarındaki İÖ 4800-2000 arasına tarihlenen bir yerleşme olan Tepe Giyan’da çalıştı. 1933-1934 ve 1937’de Orta İran’daki Keşan yakınında Afganistan’la Mezopotamya ticaret yoluüstündebulunan Tepe Sialk kazılarını yönetti. Bu kazılarda İÖ 4500-2900 yıllarına tarihlenen ve böylece Mezolitik Çağ’dan Kalkolitik Çağ’a geçişi de içeren bir yerleşme ortaya çıkardı.

Ghirshman 1941’e değin İran’daki Fransız arkeoloji grubunun çalışmalarını yönetti. 1941-1943 arasında Afganistan’da ve 1944-1945’te Kahire’de kazılara katıldı. 1946’dan 1967’ye değin İran’daki Fransız kazılarının başkanlığını yaptı. Kuzistan’da bir ateş tapmağı olan Bard-e Nachandeh’de Part sanatına ait önemli heykelleri ortaya çıkardı. 1968’de Columbia Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak bulundu.

Aix-en-Provence Üniversitesi’nin onur profesörüdür. Academie des Inscriptions et Belles Lettres ve Royal British Academy ile Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün de üyesidir. I. ve II. Dünya savaşlarında gösterdiği yararlıklar nedeniyle Fransa’nın Legion d’honneur ve İran’ın Homayoun nişanları verilmiş, ayrıca İran’ın Tadj ödülünü kazanmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Tepe Giyan, 1936; Fouilles de Sialk, 2 cilt, 1938-1939, (“Sialk Kazıları”); Iran from the Earliest Times to the Islamic Conquest, 1954, (“Erken Dönemlerden İslam Fethine Değin İran”); Perse, Proto Iraniens, Medes and Achemenides], 1963, (“Persler, Ön Iranlılar, Medler ve Akamenidler”); Tombe princiere de Ziıoiye et le debut de l’art animalier Scythe, 1979, (“Ziviye Prens Mezarı ve İskit Hayvan Sanatının Başlangıcı”); Les Cimmeriens et leurs Amazones, 1982, (“Kimmerler ve Amazonları”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi