Edebi Şahsiyetler

Roger Martin du Gard Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MARTIN DU GARD, Roger (1881-1958)

Fransız romancı ve oyun yazarı. Yaşadığı dönemin toplumsal çalkantılarını yapıtlarında tüm boyutlarıyla yansıtmıştır.

23    Mart 1881’de Neuilly-sur-Seine’de doğdu, 22 Ağustos 1958’de Belleme’de öldü. Öğrenimine 1892’de bir Katolik okulu olan Ecole Fenelon’da başladı. Ailesinde hukukçuluğun bir gelenek olmasına karşın, Sorbonne Üniversitesi’nde edebiyat okudu. Daha sonra aynı üniversitenin içinde bulunan Ecole des Chartes’da tarih öğrenimi gördü. 1905’te arşivcilik ve eski yazı bilimi dallarında diploma aldı. Vieux Colombier tiyatrosunda yazar ve yönetmen Jacques Copeau ile çalışmaya başladı. I.Dünya Savaşı’nm çıkması üzerine cepheye gitti. Savaş bitince bir süre yine aynı tiyatroda çalıştıktan sonra inzivaya çekildi ve kendini tümüyle yazarlık uğraşına verdi. 1937’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.

Martin du Gard 19.yy’ın geleneksel roman yapısını benimsemişti. Yapıtlarında bu tür romanın psikolojik ve doğalcı özelliğini korudu. 1908’de, yazar olmak isteyen, ancak yetenekleri tutkusu kadar çok olmayan bir gencin yaşamını anlattığı ilk romanı Devenir! (“Olmak”) yayımlandı. Ancak asıl ününü 1913’te çıkan Jean Barois adlı romanı ile sağladı. Bu yapıtında dinsel inançla bilimsel kuşkuculuk arasında bocalayan bir bilim adamının arayış içinde geçirdiği evreleri anlattı. Bu kahramanının kişiliğinde, bir bakıma kendi kuşağından birçok aydının da bunalımlarını ve çelişkilerini yansıttı. Ayrıca o dönemde güncel olan Dreyfus olayının Fransız kamuoyundaki etkisini de bu romanda dile getirdi. 1922’de sekiz bölümlük on ciltten oluşan geniş hacimli romanı Les Thibault’yz (“Thibault’lar”) başladı. Ancak 1940’ta tamamlayabildiği bu yapıtını nehir roman (roman-fleuve) türünde yazdı. Bir kişinin ya da bir ailenin belirli bir zaman içindeki yaşamını art arda birçok ciltte anlatan nehir romanlardan ayrı olarak, bu türü destansı bir boyuta ulaştırdı. Yalnızca Thibault ailesinin değil, tüm burjuva sınıfının savaş sırasında uğradığı çöküntüyü, yaşadığı çelişkileri gerçekçi ayrıntılarla verdi. İnsan ilişkilerini, tüm karmaşıklığı içinde, sabırla inceledi.

Martin du Gard cinselliğin yaşamdaki etkisini de açıkça yansıtmaktan kaçınmamıştır. 1941’de başlayıp yaşamının son on sekiz yılında yazmayı sürdürdüğü ancak tamamlayamadığı bir başka büyük romanı “Le journal du colonel Maumort” (“Albay Maumort’un Günlüğü”) ile mektupları ve güncesi kendi istemediği için ölümünden sonra da yayımlanmamıştır. Les Thibault adlı yapıtının ilk iki cildi 1982’de Gri Defter ve Yetiştirme Yurdu adı altında Türkçe’ye çevrilmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Roman: Devenir!, 1908, (“Olmak”); Jean Barois, 1913, (Jean Barois, 1963); Les Thibault, 1922-1940, (“Thibault’lar”). Oyun: Le testa-ment du Pere Leleu, 1913, (“Leleu Baba’nm Vasiyetnamesi”); La Gonfle, 1928; Un taciturne, 1931, (“Sessiz Bir Adam”); Vieille France, 1933, (Postacı). Çeşitli: Notes sur Andre Gide, 1951, (“Andre Gide Üzerine Notlar”); Souvenirs autobiographiques et litteraires, 1955, (“Yaşamıma ve Edebiyata İlişkin Anılar”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler