Roderick Chisholm Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

CHISHOLM, Roderick (1916 – 19 Ocak 1999)

ABD’li filozof. Bilgi kuramında te-melselcilik adı verilen yaklaşımı benimsemiştir.

27 Kasım 1916’da Massachusetts Eyaleti’ndeki Kuzey Attleboro’da doğdu. 1938’de Brown Üniversi-tesi’nin felsefe bölümünü bitirdi. 1940’ta Harvard Üniversitesi’nden yüksek lisans derecesini aldı. 1942’de gene bu üniversitede doktor sanını kazandı. 1946’da Barnes Vakfı’nda danışman olarak göreve başladı. 1947’de Brown Üniversitesi Felsefe Kürsüsü’nde öğretim üyesi oldu. 1951-1964 arasında bölüm başkanlığına getirildi. Harvard, Güney California, Princeton ve Illinois üniversitelerinde konuk profesör olarak bulundu. 1957’de de ABD Felsefe Kongresi’ne başkanlık etti. Yugoslavya, Avusturya gibi ülkelerde araştırmalarda bulundu.

Chisholm’un yayınları, çoğunlukla bilgi felsefesini ilgilendiren sorunları içerir. 19.yy ve çağdaş Avrupa felsefelerini yakından tanıması nedeniyle bunların ve Anglo-Sakson analitik yaklaşımının kimi kesişme noktalarım geliştirerek, işlemiştir. Bilginin klasik tanımı olan “temellendirilebilir doğru inanç” formülünü E. Gettier’nin karşı örnekleri bağlamında savunmuştur. Algının bir çözümlemesini vermiş ve temelselcilik (foundationalism) adı verilen görüşün özgün bir yorumunu savunmuştur. Bilgi değeri taşıyan önermeler için bir doğrulama ilkesi getiren bu görüş, Chisholm’un son yapıtlarında amaçsallık (in-tentionality) ile yakın bir ilişki içinde geliştirilmiştir. Chisholm, amaçsallık alanındaki araştırmaları nedeniyle Brentano’yu inceleyerek İngilizce’ye çevirmiş, öte yandan da Görüngübilim’in yapısı ve önkabulleri üzerine büyük ilgi uyandıran bir kitap yayımlamıştır. Görüşlerinin etkili olduğu alanlar arasında varlık felsefesi konularından özdeşlik ve zorunluluk da sayılabilir.

• YAPITLAR (başlıca): Perceiving, 1957, (“Algılama”); Realism and the Background of Phenomelogy, 1960, (“Gerçekçilik ve Görüngübiiimin Arkaplanı”); Theory of Knowledge, 1966, (“Bilgi Kuramı”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi