Tarih

Robert W. Komer Kimdir, Hayatı (ABD Büyükelçileri)

Robert William Komer, ABD’li diplomat ve Türkiye’de görev yapmış büyükelçilerden (Chicago, Illinonis 23 Şubat 1922 – 9 Nisan 2000).

Harvard Universitesi’nden mezun olduktan askerliğini II. Dunya Savaşı sırasında yaptı ve daha sonra henüz yeni kurulmakta olan CIA’e 1947 yılında katıldı.

Vietnam Savaşı sırasında Phoenix isimli bir programın başında olan Komer, daha sonra bu programın 20,587 ölümle sonuçlandığını ifade etmiştir. Komer’in aynı zamanda Güney Vietnamlı kırsal kesim nüfusunun yaşadıkları yeri değiştirmeye zorlandığı, bazıları tarafından toplama kamplarına benzetilen Stratejik Hamlet Programı’nda da parmağı vardır.

Vietnam görevini takiben Jimmy Carter’ın yönetimindeki Beyaz Saray’da, RAND Corporation’da ve ABD’nin Turkiye buyukelcisi olarak calışmıştır. 23 Aralık 1967’de başkan Lyndon B. Johnson Başkanlık Özgürlük Madalyası’nı kendisine takdim etmiştir.

1969’da Parker T. Hart’in yerine Ankara büyükelçiliğine atanması basında geniş yankılar yarattı. Komer’in, savaşın sürdüğü Vietnam’dan gelmesi ve orada CIA’ya bağlı olarak barışı düzenlemekle görevlendirilmiş olması tepkinin başlıca sebebiydi. Komer, Baskan Kennedy’ye Ortadogu ve Güney Asya konularında danışmanlık yapmış, 1962’de Baskan yardımcısı Johnson ile birlikte Türkiye’yi ziyaret etmiş, 1963’te de Baskan Johnson kendisini Ortadoğu ve Güney Asya konularında danışmanlığa atamıştı.

Komer Türkiye’de göreve basladığı tarihten itibaren Türkiye Amerika iliskilerini düzeltebilmek için çaba harcadı. Hükümetine sunduğu raporlarda Amerika’nın Türkiye’deki görüntüsünü azaltmasını tavsiye etti. Amerikalı personelin Türklerle olan temaslarında daha disiplinli olmasını sağladı.

Komer’in tedbirleri ve tavsiyeleri uygulandı, ama bundan bir sonuç alınamadı. 1970 başında Komer’in Ankara’da Ortadoğu Teknik Üniversitesine yaptığı bir ziyaret sırasında otomobilinin ögrenciler tarafından yakılmasıyla Amerika aleyhtarı gösteriler zirve noktasına ulaştı. 12 Mart Muhtırası öncesinin önemli olaylarından olan bu olay sonrası Türk Hükümeti otomobili tazmin etti ve özür diledi, fakat olaylar yatışmadı. Komer da aynı yılın nisaninda Türkiye’den ayrıldı ve yerini William H. Handley’e bıraktı.