Edebi Şahsiyetler

Robert Bresson Kimdir, Hayatı, Filmleri, Hakkında Bilgi

BRESSON, Robert (1907 – 18 Aralık 1999, Paris, Fransa)

Fransız film yönetmeni. Entelektüel sinemanın en önemli isimlerinden biridir.

25 Eylül 1907’de, Auvergne’de doğdu. Doğduğu yer ile Paris arasında geçen bir çocukluktan sonra özellikle Grekçe, Latince ve felsefe konularında başarı gösterdiği bir öğrenim gördü. Edebiyat ve felsefe doktorası yaptı. Resimle ilgilendi. 1934’te orta uzunlukta bir film çekti, çeşitli yönetmenlere senaryo yazdı, Rene Clair’in asistanlığını üstlendi. II.Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine bu etkinlikleri yarıda kalan Bresson, savaş tutsağı olarak on sekiz ay geçirdikten sonra geri döndü.

Bresson, 1943’te çektiği Les anges dupeche’yi (“Günah Melekleri”) yönetmenlik mesleğinin ilk filmi sayar. Bir manastırdaki dinsel ve ahlaksal gerilimleri konu edinen film kısıtlı da olsa ticari başarı kazanınca. 1945’te ikinci filmi Les dames du Bois du Boulogne’u (“Boulogne Ormanı Hanımları”) çekme imkânına kavuştu. Diderot’nun bir hikâyesinden hare-ketle“aşk ahlakı”nı konu edinen film, Maria Casares’ in güzel oyununa karşın pek tutulmadı. Bu yüzden yönetmen üçüncü filmi olan Le journal d’un cure de campagne’ı (“Bir Köy Papazının Günlüğü”) ancak 1956’da çekebildi. Film,yönetmenin en sık yararlandığı yazar olan Georges Bernanos’un bir romanından yola çıkıyordu. Bresson ilk olarak bu filmde, oyuncularını birer araç, neredeyse filmin ikincil bir öğesi gibi
kullanır. Dili uzak, zihinsel ve katılımsızdır.

Yarıda kalan birkaç projeden sonra gene 1956’da gerçekleştirdiği Un condamne â mort s’est echappe (“Bir İdam Mahkûmu Kaçtı”) Bresson’un tam başarı kazandığı ilk filmi sayılır. Bu filmde film kahramanının zihninden geçenlerin görsel olarak aktarılması büyük bir yetkinlikle gerçekleştirilmiştir. Üç yıl sonraki Pickpocket (“Yankesici”), Bresson’un çok benimsediği başka bir yazarın, Dostoyevski’nin Suç ve Ceza’sına benzer bir konudan esinleniyordu. Bresson’un kurguya ters düşmeksizin kendi içinde mutlak bütünlük taşıyan ayrıntı çekimleri ilk bu filmde etkin bir kullanıma ulaşıyordu. Bu ve yönetmenin durgunluğa varan hareket tasarrufu, filmi kimilerinin çok beğendiği kimilerininse eleştirdiği bir yapıt haline getirdi. Özellikle ikinci öğe 1962 tarihli Le Proces de Jeanne d’Arc’da (“Jan Dark’ın Yargılanması”) söz konusudur. Bu filmdeki oyuncu ve ayrıntı çekimi kullanımlarının büyük bir görsel inceliğe ulaştığı öne sürüldü. Ne var ki, konunun önceki çevrimlerinin de çok başarılı olması filmin gereken ilgiyi görmesini engelledi.