Sosyoloji
Rize Sempozyumu – 2006: Uğur Başarmak – Rizeli Sadettin Kaynak’ın Eserlerinde Doğu Karadeniz Folkloru Esintileri
Uğur Başarmak – Rizeli Sadettin Kaynak’ın
Eserlerinde Doğu Karadeniz Folkloru Esintileri (s. 380-384)
Eserlerinde Doğu Karadeniz Folkloru Esintileri (s. 380-384)
Hacı Hafız Sadettin Kaynak, aslen
Derepazarı, Çukurlu Köyündendir. 17 Nisan 1895’te İstanbul’da doğdu. 3 Şubat
1961’de vefat etti.
Derepazarı, Çukurlu Köyündendir. 17 Nisan 1895’te İstanbul’da doğdu. 3 Şubat
1961’de vefat etti.
Sadettin Kaynak hafız hanende kuşağının son
temsilcilerinden biridir.
temsilcilerinden biridir.
Doğu illerinde askerlik yaparken yörede
incelemeler yapmış, halk müziğinin bölgesel motiflerini görmüş, bu motifleri
sanatkâr benliğinde harmanlayarak orijinal bir form ortaya koymuştur.
incelemeler yapmış, halk müziğinin bölgesel motiflerini görmüş, bu motifleri
sanatkâr benliğinde harmanlayarak orijinal bir form ortaya koymuştur.
İklim ve coğrafi durum, bu bölgede (Rize ve
çevresi) çok özel bir müzik folklorunun vücuda gelmesine neden olmuştur.
çevresi) çok özel bir müzik folklorunun vücuda gelmesine neden olmuştur.
Sözlü ezgiler, uzun süre tekrarlanan
motifler değişik dizeli edebi sözlerle süslenir.
motifler değişik dizeli edebi sözlerle süslenir.
Yöredeki ezgilerin büyük çoğunluğu “la”
eksenindedir.
eksenindedir.
Bölgenin en karakteristik ritimleri genelde
aksak usullerdir.
aksak usullerdir.
Rize çevresinde tesadüf edilen türkü
şekilleri:
şekilleri:
1- Müşterek taganni (karşılama)
2- Münferid taganni (destan, koşma, türkü,
şayı)
şayı)
Sadettin Kaynak, bölgede kullanılan şiveyi
bozmadan eserler vermiş, bestelerinde de aksak usul formuna uymuştur.
bozmadan eserler vermiş, bestelerinde de aksak usul formuna uymuştur.
“Balıkçılar” adlı şarkısı karşılamaya
örnektir. Karşılama uzun hava ve kısa hava ile yapılmaktadır.
örnektir. Karşılama uzun hava ve kısa hava ile yapılmaktadır.
“Dursun Kaptan” adlı şarkısında Dursun
Kaptan’ın Milli Mücadele’sinden söz eder.
Kaptan’ın Milli Mücadele’sinden söz eder.
“Hoy Deniz Karadeniz” adlı şarkısında 2
zamanlı aksak usul kullanmıştır.
zamanlı aksak usul kullanmıştır.
—