Sosyoloji
Rize Sempozyumu – 2006: Şahin Köktürk – Hâfız Edhem’in Şiirleri ve Halk Edebiyatı
Şahin Köktürk – Hâfız Edhem’in Şiirleri ve
Halk Edebiyatı (s. 337-346)
Halk Edebiyatı (s. 337-346)
Hâfız Edhem Mollaömeroğlu
Şiirlerinde mahlas olarak “Hâfız” ve Hâfız
Edhem” isimlerini kullanır.
Edhem” isimlerini kullanır.
Tam adı Edhem Güler’dir.
Babasının adı İsmail, annesinin adı
Ümmügül’dür.
Ümmügül’dür.
1328 (1910) yılında Rize’nin Kavaklı
mahallesinde doğdu.
mahallesinde doğdu.
İstanbul’da İskender Paşa Cami’nde Arapça ve
tefsir dersleri aldı.
tefsir dersleri aldı.
Eyüpsultan’da Abdülhakîm Arvasî’ye intisap
etti.
etti.
1957 yılında annesinin cenazesinde kabir
başında “Valideme Mersiye” başlıklı şiiri okur.
başında “Valideme Mersiye” başlıklı şiiri okur.
İlk kitabı “Gönüller Açar” 1961’de
yayınlandı. Bunun ardından “Şirin Sözler” ve Hafız Edhem’den Hakikatler
Hicivler adlı kitaplarını yayınlar.
yayınlandı. Bunun ardından “Şirin Sözler” ve Hafız Edhem’den Hakikatler
Hicivler adlı kitaplarını yayınlar.
Eserleri nedeniyle yargılanmış, davası
beraatle sonuçlandı.
beraatle sonuçlandı.
“Hak Söz” adını verdiği küçük hacimli sekiz
ayrı kitap ve dinî nasihatler içeren kasetler yayınladı.
ayrı kitap ve dinî nasihatler içeren kasetler yayınladı.
Eserlerinden yaptığı seçmeleri “Üç Eser” adı
altında yeniden yayınladı.
altında yeniden yayınladı.
1980 darbesinden sonra Kenan Evren’e “Devlet
Başkanına Nasihatler” adında bir mektup gönderdi. Bu mektup nedeniyle DGM’de
yargılanır ve beraat eder.
Başkanına Nasihatler” adında bir mektup gönderdi. Bu mektup nedeniyle DGM’de
yargılanır ve beraat eder.
İnşaat işleri, sarraflık, saraçlık,
tuhafiyecilik gibi işlerle geçimini temin eden Hafız Edhem 20 Aralık 1994’te
vefat etti.
tuhafiyecilik gibi işlerle geçimini temin eden Hafız Edhem 20 Aralık 1994’te
vefat etti.
Kitaplarının kapağında “Rizeli” ibaresi
mutlaka yer alır.
mutlaka yer alır.
Düzenli bir tahsil hayatı olmayan Hafız
Edhem’in ders aldığı en mühim kişi Rize eski müftüsü Yusuf Karaalioğlu’dur.
Edhem’in ders aldığı en mühim kişi Rize eski müftüsü Yusuf Karaalioğlu’dur.
Nakşibendi tarikatına mensup olan Hafız
Edhem, eserlerinde iki ismi özellikle zikreder; Bediüzzaman Said Nursi ve
Süleyman Hilmi Tunahan.
Edhem, eserlerinde iki ismi özellikle zikreder; Bediüzzaman Said Nursi ve
Süleyman Hilmi Tunahan.
Şiirlerinin çoğu uzun manzumelerdir.
Şiirlerinde (…) birinci önceliği dinîdir.
Millî duyguları da kuvvetlidir. Siyasi içerikler şiirlerinde göze çarpan bir
diğer unsurdur.
Millî duyguları da kuvvetlidir. Siyasi içerikler şiirlerinde göze çarpan bir
diğer unsurdur.
Hâfız Edhem’in nazmında halk edebiyatının
âşık tarzı ve tasavvufi halk edebiyatı adı verilen iki kolu karşımıza çıkar.
âşık tarzı ve tasavvufi halk edebiyatı adı verilen iki kolu karşımıza çıkar.
—