Richard Goldschmidt Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
GOLDSCHMİDT, Richard Benedıct (1878-1958)
Alman zooloji ve genetik bilgini. Değişik coğrafi bölgelerde yaşayan hayvan türleri arasındaki farklılaşmada genetiğin rolünü incelemiştir.
12 Nisan 1878’de Frankfurt-am-Main’da doğdu, 24 Nisan 1958’de ABD’nin California Eyaleti’ndeki Berkeley kentinde öldü. 1896’da Heidelberg Üniversitesi’nde başladığı doğabilimleri öğrenimini Münih Üniversitesi’nde sürdürdü ve 1902’de Heidelberg Üniversitesi’nden zooloji dalında doktora derecesini alıp, ertesi yıl asistan olarak Münih Üniversitesi’ne döndü. 1904’te doçentliğe, 1909’da profesörlüğe getirildiği bu üniversitede 1913’e değin öğretim görevlisi olarak kalan Goldschmidt, o yıl Berlin’de yeni kurulan Kaiser Wilhelm Biyoloji Enstitüsü’nün genetik bölümü yöneticiliğine atandı. Naziler iktidara gelince, Yahudi asıllı bilim adamlarının çoğu gibi görevinden ve ülkesinden ayrılmak zorunda kalan Goldschmidt’e, yeni örgütlenen İstanbul Üniversitesi de profesörlük önerisinde bulunmuştu; ancak, Goldschmidt, California Üniversitesi’nin çağrısını kabul ederek 1936’da ABD’ye gitti ve ölümüne değin bu ülkede yaşadı.
Goldschmidt’in araştırmaları, melanik değşinim (mütasyon) ara eşeylilik ve coğrafi farklılaşma genetiği olmak üzere başlıca üç konuda yoğunlaşmıştır. Hücrelerde melanin artışı sonucunda açık renkli bir canlının renginin koyulaşmasına neden olan ve kalıtsal özellik gösteren melanik değşinim olgusunu, özellikle sanayi bölgelerinde yaşayan böcek ve kelebekler üzerinde inceleyerek, melanik değşinime uğramış koyu renkli döllerin giderek çoğalmasını ayıklanmanın etkisine bağlayan Goldschmidt, bu çalışmalarıyla topluluk genetiğinin de öncüleri arasında sayılır. Lymantria dispar türü güveler üzerinde yaptığı 25 yıllık çaprazlama çalışmalarının sonuçları da, özellikle ara eşeylilik olgusuna ve coğrafi farklılaşma genetiğine değerli veriler sağlamıştır. Avrupa ve Uzakdoğu’ nun değişik bölgelerinden toplanmış Lymantria’ları çaprazlayan Goldschmidt, eşeylilik karakterleri bakımından tipik dişi ile tipik erkek arasındaki tüm ara karakterleri taşıyan yeni bireyler elde ederek, ara eşeylilik olgusunun varlığını gösterdi. Buna dayanarak, erkek ve dişi eşeyliliğin belirmesinde, genetik yapı dışında bazı başka etkenlerin de rolü olduğunu öne sürdü. Bu etkenler, eşeylilik evrimi sürecince genlerin gelişme etkinliklerine bağlı olarak ortaya çıkan enzimlerle ilgili bazı nicel denge unsurlarıydı; erkek ve dişi eşeylilik, tüm bu etkenlerin biraraya gelmesiyle belirlenebiliyordu.
Lymantria’larla yaptığı bir başka araştırmada da, fizyolojik bir kalıtım kuramı ortaya attı ve tepkime zincirinin hızını denetleyerek böceklerde değşinime bağlı fenotiplerin tıpatıp benzerini (fenokopi) kalıtımın etkisi olmaksızın üretmeyi başardı.
Coğrafi türler arasındaki farklılaşmanın ilk gene-tiksel açıklamasını yapan da Goldschmidt’tir. Değişik coğrafi bölgelerde yaşayan Lymantria’lar arasındaki çaprazlama sonucunda, belli coğrafi bölgelere özgü yerel özelliklerin yeni döllere aktarıldığım göstererek, bu özelliklerin gerçek bir evrim gerektirmeyen “mikro evrim” süreçlerine bağlı farklılaşmalar olduğu sonucuna vardı.
• YAPITLAR (başlıca): Einführung in die Vererbungsıvis-senschaft, 1911, (“Kalıtım Bilimine Giriş”); Die Quantitativetı Grundlagen von Vererbung und Artbildung, 1920, (“Kalıtım ve Tür Oluşumunun Nicel Temelleri”); Mecha-nismus und Physiologie der Geschlechtsbestimmune, 1920, (“Eşeyliliğin Belirmesinin Mekanizması ve Fizyolojisi”); Physiologische Theorie der Vererbung, 1927, (“Kalıtımın Fizyolojik Kuramı”);Physiological Genetıcs, 1938, (“Fizyolojik Genetik”); The Matenal Basis of Evolution, 1940, (“Evrimin Maddesel Temelleri”); Portraits From Memory: Recollections of a Zoologis1956, (Bellekten Portreler: Bir Zooloji Bilgininin Anıları”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi