Richard E. Byrd Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

BYRD, Richard Evelyn (1888-1957)

ABDTi pilot ve kutup kâşifi. İlk kez kutupların üzerinden uçakla geçmiş ve Antarktika’nın büyük bir bölümünü keşfetmiştir.

25 Ekim 1888’de Virginia Eyaleti’nin Winchester kentinde doğdu, 11 Mart 1957’de Boston’da öldü. Virginia’nm önde gelen bir ailesindendi. 1912’de ABD Deniz Akademisi’ni bitirdi. I. Dünya Savaşı’na Hava Kuvvetleri’nde pilot olarak katıldı. 1921’de Atlas Okyanusu’nu zeplinle geçti. 9 Mayıs 1926’da yardımcı pilotuyla birlikte Kuzey Kutbu’nu ilk kez uçakla geçtiler. 1928’de Antarktika’ya ilk keşif gezisini düzenledi ve 1929’da Güney Kutbu üzerinden uçakla geçti. Büyük bir kısmı bilinmeyen bu kıtanın keşfedilmesi için çeşitli araştırma gezilerini yönetti.

Kuzey Kutbu’nu uçakla geçmesi Bryd’e büyük bir ün kazandırmakla birlikte, Güney Kutbu’na yönelik araştırmaları yaşamında daha önemli yer tutar. Antarktika’nın varlığı James Cook’dan beri Batı’da bilindiği halde 18. ve 19. yy’larda bu kıtanın ancak dar bir kıyı şeridi keşfedilmiş durumdaydı. Henüz paylaşılmamış kıtaya yönelik araştırmalar, 20. yy başında büyük devletlerin yeni nüfuz bölgeleri arayışına koşut olarak hız kazandı. 1911 Aralık’ında Norveçli kâşif Amundsen, bir ay sonra da İngiliz kâşif Scott Güney Kutbu’na ulaştılar. Daha sonra da yöreye birçok keşif gezisi düzenlenmesine karşın, Antarktika’yı “bilinmez kıta” olmaktan Byrd’ın araştırmaları çıkarmıştır.

Byrd 1928’de, “Little America” (Küçük Amerika) adlı ilk kampım Ross he Shelfde kurdu. 29 Kasım 1929’da ilk kez Güney Kutbu üzerinden uçtu. Bu başarısından dolayı ABD Kongresi tarafından tuğamiralliğe atandı. 1933-1935 arasında düzenlediği daha kapsamlı ikinci gezisinde beş ay süreyle Antarktika’da yalnız kaldı ve karbonmonoksit zehirlenmesi nedeniyle ölümden zorlukla kurtuldu. 1939’da düzenlediği üçüncü geziden sonra, “High Jump” adıyla anılan o güne kadar ki en büyük kutup araştırmasını yönetti. 13 gemi ve 25 uçaktan oluşan bir ekip, 1946 yazında Antarktika’ya ulaştı. 1947 yılını da kapsayan araştırmalar sırasında çok sayıda hava fotoğrafı çekilerek kıtanın büyük bir bölümünün haritaları çıkartıldı. Byrd’ın Antarktika’ya son gezisi 1955 yılında düzenlenen “Deep Freeze” harekâtında oldu. Yine ABD Hükümeti’nin katkısıyla gerçekleştirilen bu araştırmalar sonucu kıtanın keşfi büyük ölçüde tamamlanmıştı.

• YAPITLAR (başlıca): Little America, 1930, (“Küçük Amerika”); Discovery, 1935, (“Keşif”).

• KAYNAKLAR: E.P. Hoyt, The Last Explorer: The Adventures of Admiral Byrd, 1968; F.G.Dİck, Byrd: Air Explorer, 1928.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi